Lingwa Qbajlija

Minn Wikipedija, l-enċiklopedija l-ħielsa
Qbajlija (Taqbaylit)
Mitkellma: Alġerija
Reġjuni: Kabilja
Kelliema: 5,586,000
Familja: Lingwi Berbrija
Uffiċjali
Lingwa uffiċjali ta': Kabilja
Alġerija
Regolati: {{{aġenzija}}}
Kodiċijiet
ISO 639-1: [1]
ISO 639-2: kab
ISO 639-3: kab
Ara ukoll: Lingwa

Il-Lingwa Qbajlija (isem indiġenu: Taqbaylit , IPA: θɐqβæjlɪθ), hija lingwa Berberija mitkellma min-nies Qbajel fit-tramuntana u l-grigal tal-Alġerija . Mitkellma primarjament fil-Qabilja, fil-Lvant tal-belt kapitali Alġier u f'Alġier infisha.

L-istimi tan-numru ta' nies li jitkellmuha jvarjaw minn ħames miljun għal madwar miljun kelliema madwar id-dinja, l-akbar fl-Alġerija, skont INALCO .

Klassifikazzjoni[immodifika | immodifika s-sors]

Il-Qbajli huwa wieħed mill-ilsna Berberi, familja fi ħdan l-Afro-Asjatiku. Huwa maħsub li beda kmieni ħafna mill-proto-Berbrija.

Alfabet Qbajli[immodifika | immodifika s-sors]

Alfabet Qbajli
a b č c d e f ǧ g ɛ h i j k l m n o p q ɣ r s t tt u v w x y z zz
Alfabet Malti
a b ċ x d d e f ġ g h ħ i x k l m n o p q r s s t t ż u v w j ż z

Eżempju ta' test[immodifika | immodifika s-sors]

Fil-MOULIERAS (Auguste), les fourberies de si Djeh'a.

Aqerruy n tixsi Ras ta' Nagħġa
Yiwen wass, Ǧeḥḥa yefka-yas baba-s frank, akken ad d-yaɣ aqerruy n tixsi. Yuɣ-it-id, yečča akk aksum-is. Yeqqim-d uceqlal d ilem, yewwi-yas-t-id i baba-s. Ihi, mi t-iwala yenna-yas: "acu-t wa?" yenna-yas: "d aqerruy n tixsi".

-A ccmata, anida llan imeẓẓuɣen-is?

-Tella d taɛeẓẓugt.

-Anida llan wallen-is?

-Tella d taderɣalt.

-Anida yella yiles-is?

-Tella d tagugamt.

-I weglim n uqerruy-is, anida yella?

-Tella d taferḍast.
Jum wieħed, missier Ġeħħa tah ċenteżmu, biex jixtri ras ta' nagħġa. Huwa xtraha, u kililha l-laħam kollu. Baqa' karkassa vojta u ġabha għand missieru. Meta missieru raha, qal: "X'inhu dik?" Ġeħħa qallu: "ras ta' nagħġa".

- Ja vili, fejn huma l-widnejha ?

- Kienet truxa.

- Fejn huma għajnejha?

- Kienet għamja.

- Fejn hu lsienha?

- Kienet muta.

- U l-ġilda ta' rasha, fejn hi?

Kienet qargħija.
Traskrizzjoni tal-IPA : æqərruj ən θiχsi Bl-alfabet Malti
jiwən wæss, dʒəħħæ jəfkæ-jæs βæβæ-s frank, ækkən æ d-jæʁ æqərruj ən θiχsi. juʁ-iθ-id, yətʃtʃæ ækʷ æçsum-is. jəqqim-d uʃəqlæl ð iləm, jəwwi-jæs-θ-id i βæβæ-s. ihi, mi θ-iwælæ jənnæ-jæs: "æʃu-θ wæ?" jənnæ-jæs: "ð æqərruj ən θiχsi".

-æ ʃʃmætæ, ænidæ llæn iməz̴z̴uʁn-is?

-θəllæ ts aʕəz̴z̴uɡt.

-ænidæ llæn wælln-is?

-θəllæ ts æðərʁælθ.

-ænidæ jəllæ jils-is?

-θəllæ ts æʝuʝæmθ.

-i wəʝlim ən uqərruj-is, ænidæ jəllæ?

-θəllæ ts æfərðˤast.
Jiwen wass, Ġeħħa jefka-jas baba-s frank, akken ad d-jagħ' aqerruj n tiħ'si. Yugħ-it-id, jeċċa akk aksum-is. Jeqqim-d uxeqlal d ilem, jewwi-jas-t-id i baba-s. Ihi, mi t-iwala jenna-jas: "axu-t wa?" jenna-jas: "d aqerruj n tiħ'si".

-A xxmata, anida llan imeżż'ugħ'en-is?

-Tella d tagħeżż'ugt.

-Anida llan wallen-is?

-Tella d tadergħ'alt.

-Anida jella jiles-is?

-Tella d tagugamt.

-I weglim n uqerruj-is, anida jella?

-Tella d taferd'ast.