Vilanova i la Geltrú

Vilanova i la Geltrú
	Spanja
Amministrazzjoni
Stat sovran	Spanja
Autonomous community of Spain	Catalonia (mul)
Provinċja ta' Spanja	Barcelona Province (en)
Comarca of Catalonia	Garraf (en)
Kap tal-Gvern	Juan Luis Ruiz López (mul)
Isem uffiċjali	Vilanova i la Geltrú
Kodiċi postali	08800
Ġeografija
Koordinati	41°13′27″N 1°43′33″E / 41.224277°N 1.725905°EKoordinati: 41°13′27″N 1°43′33″E / 41.224277°N 1.725905°E
	Vilanova i la Geltrú Vilanova i la Geltrú (Spain)
Superfiċjenti	34.00 kilometru kwadru
Għoli	22 m
Fruntieri ma'	Canyelles (en) , Sant Pere de Ribes (en) , Cubelles (en) u Castellet i la Gornal (en)
Demografija
Popolazzjoni	70,418 abitanti (2024)
Unitajiet domestiċi	127
Informazzjoni oħra
Żona tal-Ħin	UTC+1
bliet ġemellati	Mérignac (mul) u Vila-real (mul)
	vilanova.cat

Vilanova i la Geltrú hija muniċipalità fi Spanja li hija l-kapitali tal- komarca ta' Garraf, fil- provinċja ta' Barċellona, fil- Katalonja . Huwa 46 km minn Barċellona u 44 km minn Tarragona.

Storja

Il-belt għandha storja twila, u esperjenzat efflorexxenza matul il-perjodu Romantiku evidenzjata minn għadd kbir ta’ bini opulent tas-seklu 19. Il-pjazza atmosferika tal-belt, il-Plaça de la Vila, u ħafna mill-bini pubbliku ikoniku tagħha kienu prinċipalment iffinanzjati minn Josep Tomàs Ventosa Soler (1797-1874) magnat tat-tessuti li għamel fortuna f’Kuba. Monument li fih statwa tal-bronż ta’ Ventosa jinsab fiċ-ċentru tal-pjazza. Monument identiku jinsab f’Matanzas, Kuba, fejn iż-żewġ statwi ġew iffurmati. Illum, it-tfal jilagħbu madwar il-monument u dawk li jitilgħu b’aġilità, minn castellers għal dimostranti għal pranksters tal-karnival, jitilgħu l-istatwa u jżejnuha bis-simboli tagħhom stess (ara r-ritratt).

Matul il-Gwerra Ċivili Spanjola, għadd kbir ta’ nies li ħarbu mill-faqar fin-Nofsinhar ta’ Spanja stabbilew ruħhom f’Vilanova. Għalkemm esperjenzaw preġudizzju, saru dejjem aktar aċċettati u magħrufa bħala els altres Vilanovins jew "il-Vilanovins l-oħra." Sal-1970, il-maġġoranza tal-popolazzjoni tal-belt kienet twieldet xi mkien ieħor. Fl-ewwel deċennju tas-seklu 21, kien hemm mewġa oħra ta’ immigranti (imsejħa nouvinguts jew "nies ġodda" lokalment), din id-darba primarjament mill-Afrika ta’ Fuq, l-Amerika t’Isfel u l-Ewropa tal-Lvant.

Ekonomija

L-agrikoltura u l-kummerċ marittimu tal-inbid kienu s-sorsi tradizzjonali ta’ dħul matul is-sekli 18 u 19. Illum, filwaqt li l-agrikoltura u flotta tas-sajd sinifikanti għadhom sorsi ta’ dħul, l-attività ekonomika primarja hija l-industrija fis-setturi tal-metall, tat-tessuti u tal-kimiċi.

Vilanova i la Geltrú ilha tħaddan teknoloġiji ġodda għal ġenerazzjonijiet sħaħ u kellha università vokazzjonali u tradizzjonali mill-1902, flimkien mal-UPC (Università Politeknika ta' Katalonja). Il-bini tal-Aġenzija tal-Innovazzjoni Pubblika ta' Neapolis għall-ICT u l-multimedia, inbena fl-2006.

Trasport

Vilanova hija konnessa mar-reġjun permezz tal-awtostrada C-32, magħrufa wkoll bħala l-awtostrada Pau Casals, jew mal-awtostrada Garraf Barcelona li tipprovdi konnessjoni mal-Ajruport ta' Barċellona-El Prat, l-awtostrada C-15, magħrufa wkoll bl-isem Eix Diagonal, li tgħaqqad il-belt storika ta' Manresa u l-Autovía A-7 mal-Baħar Mediterran.

Il-Ferrovija ta' Vilanova hija ta' importanza vitali. Mibnija bejn l-1882 u l-1884 mill-iżviluppatur u d-direttur tat-toroq Jeroni Granell i Mundet, il-ferrovija tgħaqqad il-linja ta' Rodalies ta' Sant Vicenç de Calders – Maçanet de la Selva u tgħaqqad mal-belt imperjali Rumana ta' Tarragona, il-belt ta' Tortosa, il-belt ta' Reus, u l-belt ta' Lleida.

Il-mogħdija pedonali GR 92 għal distanza twila, li bejn wieħed u ieħor issegwi t-tul tal-kosta Mediterranja ta' Spanja, għandha punt ta' waqfien f'Vilanova i la Geltrú. L-istadju 22 jgħaqqad lejn it-tramuntana ma’ Garraf, distanza ta’ 22.0 kilometru, filwaqt li l-istadju 23 jgħaqqad lejn in-nofsinhar ma’ Calafell, distanza ta’ 13.4 kilometru.

Wirt u Postijiet

Pjazza tal-belt, faċċata tal-muniċipju
Faċċata tal-Knisja ta’ Sant’Antnin Abbati
Id-dahar tal-Knisja ta’ Sant’Antnin Abbati
Imxi tul il-bajja

Ġemellaġġ