Piramidi Eġizzjani

Veduta tal-piramidi f'Giza mill-pjanura fin-nofsinhar tal-kumpless. Mix-xellug għal-lemin, l-akbar tlieta huma: il-Piramida ta' Menkaure, il-Piramida ta' Khafre u l-Piramida l-Kbira ta' Khufu. It-tliet piramidi iżgħar fit-tagħrif miksub huma strutturi sussidjarji assoċjati mal-piramida ta' Menkaure.

Il-piramidi Eġizzjani huma strutturi antiki tal-ġebel f'forma ta' piramida li jinsabu fl-Eġittu. Minn Novembru 2008, is-sorsi jiċċitaw li jew 118 jew 138 bħala n-numru ta' piramidi Eġizzjani identifikati. Ħafna nbnew bħala oqbra għall-faraoni tal-pajjiż u l-konsorti tagħhom matul il-perjodi tar-Renju l-Qadim u Nofsani.

L-ewwel piramidi Eġizzjani magħrufa jinstabu f’Saqqara, fil-majjistral ta’ Memphis, għalkemm instabet mill-inqas struttura waħda bħal piramida ta’ skala waħda f’Saqqara, li tmur għall-Ewwel Dinastija : Mastaba 3808, li ġiet attribwita għar-renju tal-Fargħun Anedjib, bl-iskrizzjonijiet, u fdalijiet arkeoloġiċi oħra tal-perjodu, li jissuġġerixxu li seta 'kien hemm oħrajn. L-iktar mod bikri fost dawn huwa l-Piramida ta' Djoser mibnija Mudell:Circa 2630-2610 QK matul it-Tielet Dinastija . Din il-piramida u l-kumpless tal-madwar tagħha huma ġeneralment meqjusa bħala l-eqdem strutturi monumentali tad-dinja mibnija minn ġebel imlibbes.

L-iktar piramidi Eġizzjani famużi huma dawk li jinstabu f'Giza, fil-periferija tal-Kajr. Bosta mill-piramidi ta' Giza huma magħduda fost l-akbar strutturi li qatt inbnew. Il-Piramida ta’ Khufu hija l-akbar piramida Eġizzjana. Hija l-unika waħda mis-Seba' Għeġubijiet tad-Dinja Antika għadha teżisti.

Żvilupp storiku

Il-Mastabat al-Fir'aun fis- Saqqara

Id-disinn tal-piramida Eġizzjana jidher li kien progressjoni miż- żigurat Sumerjan, struttura piramidali mtarrġa bi tempju fuq nett, li kienet datata sa mill-4000–3500 QK.

Minn żmien il-Perjodu Dinastiku Bikri (c. 3150-2686 QK), l-Eġizzjani b'mezzi suffiċjenti ġew midfuna fi strutturi bħal bank magħrufa bħala mastabas. Fis-Saqqara, il-Mastaba 3808, li tmur mill-aħħar parti ta' l-1 Dinastija, ġiet skoperta li fiha struttura kbira, mibnija b'mod indipendenti, li tixbah il-piramida tat-tarġa magħluqa fil-mastaba tal-faċċata tal-palazz ta' barra. Il-fdalijiet arkeoloġiċi u l-iskrizzjonijiet jissuġġerixxu li seta’ kien hemm strutturi oħra simili li jmorru għal dan il-perjodu.

L-ewwel piramida Eġizzjana dokumentata storikament hija attribwita mill-Eġitoloġisti lill-faraon Djoser tat-Tielet Dinastija. Għalkemm l-Eġitoloġisti spiss jikkreditaw lill-vizir tiegħu Imhotep bħala l-perit tiegħu, l-Eġizzjani dinastiċi nfushom, fl-istess ħin jew f’ħafna kitbiet dinastiċi sussegwenti dwar il-karattru, ma akkreditawhx la bid-disinn tal-piramida ta’ Djoser u lanqas bl-invenzjoni tal-arkitettura tal-ġebel. Il-Piramida ta’ Djoser l-ewwel inbniet bħala struttura kwadra li tixbah mastaba, li bħala regola kienet magħrufa li inkella kienet rettangolari, u ġiet estiża diversi drabi permezz ta’ serje ta’ saffi ta’ akkrezzjoni, biex tipproduċi l-istruttura piramidali imtarrġa li naraw illum. L-Eġitoloġisti jemmnu li dan id-disinn serva bħala taraġ ġiganteski li bih ir-ruħ tal-faraon mejjet tista’ titla’ lejn is-smewwiet.

Għalkemm piramidi oħra ġew ippruvati fit-3 Dinastija wara Djoser, kienet ir-4 Dinastija, li għamlet transizzjoni mill-piramida tat-tarġa għal forma vera ta' piramida, li tat lok għall-piramidi l-kbar ta' Meidum, Dahshur, u Giza. L-aħħar faragħun tar-4 Dinastija, Shepseskaf, ma beniex piramidi. Fil-5 Dinastija ; għal diversi raġunijiet, l-iskala massiva u l-preċiżjoni tal-kostruzzjoni naqsu b'mod sinifikanti u ħallew dawn il-piramidi ta' wara iżgħar, inqas mibnija tajjeb, u spiss mibnija bil-għaġġla. Sa tmiem is-Sitt Dinastija, il-bini tal-piramida kien spiċċa fil-biċċa l-kbira tiegħu u ma kienx qabel ir-Renju Nofsani li reġgħu nbnew piramidi kbar, għalkemm minflok bil-ġebel, il-briks tat-tajn kienu l-materjal tal-kostruzzjoni ewlieni.

Ħafna wara t-tmiem tal-perjodu tal-bini tal-piramidi tal-Eġittu stess, faqqgħet il-bini tal-piramida f’dak li hu s- Sudan tal- lum, wara li ħafna mill-Eġittu ġew taħt it-tmexxija tar-Renju ta’ Kush, li dak iż-żmien kienet ibbażata f’Napata. Il-ħakma ta’ Napatan, magħrufa bħala l-25 Dinastija, damet mis-750 QK sas-664 QK, u matul dak iż-żmien il-kultura Eġizzjana ħalliet impressjoni li ma titħassarx fuq il-Kushites. Il-perjodu Meroitiku tal-istorja Kushite, meta s-saltna kienet iċċentrata fuq Meroë, (bejn wieħed u ieħor fil-perjodu bejn it-300 Q.E.K u t-300 QK), esperjenzat qawmien mill-ġdid tal-bini tal-piramida, li ra aktar minn mitejn piramida rjali indiġena ispirata mill-Eġittu. Oqbra mibnija fil-viċinanza tal-bliet kapitali tar-renju.

Al-Aziz Uthman (1171–1198), it-tieni Sultan Ayyubid tal-Eġittu, ipprova jeqred il-kumpless tal-piramida ta’ Giza. Huwa ċeda wara li għamel biss ħsara lill-Piramida ta' Menkaure minħabba li l-kompitu wera li kien kbir wisq.

Simboliżmu piramidali

Dijagramma tal-istrutturi interni tal-Piramida l-Kbira. Il-linja ta’ġewwa tindika l-profil preżenti tal-piramida, il-linja ta’ barra tindika l-profil oriġinali.

Huwa maħsub li l-forma tal-piramidi Eġizzjani tirrappreżenta l-munzell primordjali li minnu l-Eġizzjani emmnu li nħolqot l-art. Il-forma tal-piramida hija wkoll maħsuba li hija rappreżentattiva tar-raġġi dixxendenti tax-xemx, u ħafna mill-piramidi kienu ffaċċjati b'ġebla tal-franka bajda illustrata, li tirrifletti ħafna, sabiex tagħtihom dehra brillanti meta titqies mill-bogħod. Il-piramidi ħafna drabi kienu msemmija wkoll b'modi li jirreferu għal-luminexxenza solari. Pereżempju, l-isem formali tal-Piramida Bent f'Dahshur kien Il-Piramida li Tiddi Nofsinhar, u dak ta' Senusret II f'El Lahun kien Senusret Shines .

Filwaqt li huwa ġeneralment miftiehem li l-piramidi kienu monumenti tad-dfin, hemm nuqqas ta' qbil kontinwu dwar il-prinċipji teoloġiċi partikolari li setgħu wasslu għalihom. Suġġeriment wieħed huwa li kienu ddisinjati bħala tip ta' '"magna tal-irxoxt."

L-Eġizzjani emmnu li ż-żona mudlama tas-sema tal-lejl li madwarha jidher li jduru l-istilel kienet il-portal fiżiku lejn is-smewwiet. Waħda mix-xaftijiet dojoq li jestendu mill-kamra tad-dfin ewlenija mill-ġisem kollu tal-Piramida l-Kbira tipponta direttament lejn iċ-ċentru ta’ din il-parti tas-sema. Dan jissuġġerixxi li l-piramida setgħet ġiet iddisinjata biex isservi bħala mezz biex titnieda magikament ir-ruħ tal-faraon mejjet direttament fir-residenza tal-allat.

Il-piramidi Eġizzjani kollha nbnew fuq ix-xatt tal-punent tan-Nil, li, bħala s-sit tax-xemx li kienet niżlet, kienet assoċjata mal-isfera tal-mejtin fil-mitoloġija Eġizzjana .

Numru u lok tal-piramidi

Fl-1842, Karl Richard Lepsius ipproduċa l-ewwel lista moderna ta’ piramidi - issa magħrufa bħala l-lista ta’ piramidi Lepsius - li fiha għadd 67. Minn dakinhar ġew skoperti ħafna oħrajn. Minn Novembru 2008, ġew identifikati 118-il piramida Eġizzjana. Il-lokazzjoni tal-Piramida 29, li Lepsius sejjaħ il-"Piramida Bla Kap", intilfet għat-tieni darba meta l-istruttura ġiet midfuna mir-ramel tad-deżert wara l-istħarriġ ta' Lepsius. Instab mill-ġdid biss waqt tħaffier arkeoloġiku li sar fl-2008.

Ħafna piramidi jinsabu fi stat ħażin ta’ preservazzjoni jew midfuna mir-ramel tad-deżert. Jekk jidhru fil-livelli kollha, jistgħu jidhru bħala ftit iktar minn munzelli ta' terrapien. Bħala konsegwenza, l-arkeoloġi qed ikomplu jidentifikaw u jistudjaw strutturi piramidi kif qabel ma kienu misjuba.

L-iktar piramida riċenti li ġiet skoperta kienet dik ta' Sesheshet f'Saqqara, omm il-faraon Teti tas-Sitt Dinastija, imħabbra fil-11 ta' Novembru 2008.

Il-piramidi kollha tal-Eġittu, minbarra l-piramida żgħira tat-Tielet Dinastija f'Zawyet el-Maiyitin, jinsabu fuq ix-xatt tal-punent tan-Nil, u l-biċċa l-kbira huma miġbura flimkien f'numru ta' għelieqi tal-piramida. L-aktar importanti minn dawn huma elenkati ġeografikament, mit-tramuntana għan-nofsinhar, hawn taħt.

Abu Rawash

il-piramida ta' djedefre fil-biċċa l-kbira meqruda

Giza

mappa tal-kumpless tal-piramida ta' giza

veduta mill-ajru tal-kumpless tal-piramida ta' giza

Abusir

il-piramida ta' sahure f'abusir, meqjusa mill-awtostrada tal-piramida

Saqqara

il-piramida ta’ djoser

Dahshur

il-piramida l-ħamra ta ’sneferu

Mazghuna

il-piramida ta' amenemhet i f'lisht

Meidum

il-piramida f'meidum

Hawara

il-piramida ta' amenemhet iii f'hawara

El Lahun

il-piramida ta' senusret ii. il-qalba tal-ġebla tal-franka naturali tal-piramida hija viżibbli b'mod ċar bħala l-istratum isfar fil-bażi tagħha.

El-Kurru

il-piramida ta' piye f'el-kurru

Nuri

Taharqa piramida f'nuri

Taharqa, ħakkiem Kushite tal-Ħamsa u Għoxrin Dinastija, bena l-piramida tiegħu f'Nuri. Kien l-ikbar fiż-żona (is-Sudan tat-Tramuntana).

Dati u għoli tal-kostruzzjoni

It-tabella li ġejja tistabbilixxi l-kronoloġija tal-kostruzzjoni tal-biċċa l-kbira tal-piramidi ewlenin imsemmija hawn. Kull piramida hija identifikata permezz tal-pharaoh li ordnaha tinbena, ir-renju approssimattiv tiegħu, u l-post tagħha.

Piramida / Fargħun	Isaltan	Qasam	Għoli
Djoser	c. 2670 QK	Saqqara	62 metru (203 pied)
Sneferu	c. 2612–2589 QK	Dashur	104 metri (341 pied)
Sneferu	c. 2612–2589 QK	Meidum	65 metru (213 pied) (imħassar) * Kien ikun 91.65 metru (301 pied) jew 175 kubitu Irjali Eġizzjan.
Khufu	c. 2589–2566 QK	Giza	146.7 metri (481 pied) jew 280 kubitu Irjali Eġizzjan
Djedefre	c. 2566–2558 QK	Abu Rawash	60 metru (197 pied)
Khafre	c. 2558–2532 QK	Giza	136.4 metri (448 pied) * Oriġinarjament: 143.5 m jew 471 pied jew 274 kubitu Irjali Eġizzjan
Menkaure	c. 2532-2504 QK	Giza	65 metru (213 pied) jew 125 kubitu Irjali Eġizzjan
Userkaf	c. 2494–2487 QK	Saqqara	48 metru (161 pied)
Sahure	c. 2487–2477 QK	Abusir	47 metru (155 pied)
Neferirkare Kakai	c. 2477–2467 QK	Abusir	72.8 metri (239 pied)
Nyuserre Ini	c. 2416–2392 QK	Abusir	51.68 m (169.6 pied) jew 99 Royal Eġizzjan cubits
Amenemhat I	c. 1991–1962 QK	Lisht	55 metru (181 pied)
Senusret I	c. 1971–1926 QK	Lisht	61.25 metru (201 pied)
Senusret II	c. 1897–1878 QK	el-Lahun	48.65 m (159.6 pied; 93 kubitu Rjali Eġizzjani) jew 47.6 m (156 pied; 91 kubitu Irjali Eġizzjan)
Amenemhat III	c. 1860–1814 QK	Hawara	75 metru (246 pied)
Khendjer	c. 1764–1759 QK	Saqqara	37.35 m (122.5 pied), issa 1 m (3.3 piedi)
Piye	c. 721 QK	El-Kurru	20 metru (66 pied) jew 30 metru (99 pied)
Taharqa	c. 664 QK	Nuri	40 metru (132 pied) jew 50 metru (164 pied)

Tekniki ta' kostruzzjoni

Disinn li juri t-trasport ta' koloss. L-ilma mferra' fit-triq ta' l-islitta, li l-Eġitoloġisti ilhom miċħuda bħala ritwali, iżda issa kkonfermata bħala fattibbli, serva biex iżid l-ebusija tar-ramel, u x'aktarx naqqas b'50% il-forza meħtieġa biex titmexxa l-istatwa.

Il-bini tal-piramidi kien jinvolvi ċ-ċaqliq ta ’kwantitajiet kbar ta’ ġebel. Fl-2013, papiri skoperti fid-deżert Eġizzjan ħdejn il-Baħar l-Aħmar mill-arkeologu Pierre Tallet żvelaw id-Djarju ta’ Merer, uffiċjal tal-Eġittu involut fit-trasport tal-ġebla tal-franka max-Xmara Nil. Dawn il-papiri jiżvelaw proċessi fil-bini tal-Piramida l-Kbira f'Giza, il-qabar tal-Fargħun Khufu, eżatt barra l-Kajr modern.

Pjuttost milli trasport fuq l-art tal-ġebla tal-franka użata fil-bini tal-piramida, hemm evidenza - fid-Djarju ta’ Merer u minn fdalijiet ippreservati ta’ kanali antiki u dgħajjes tat-trasport - li blokki tal-franka ġew trasportati tul ix-Xmara Nil. Huwa possibbli li blokki tal-barrieri mbagħad ġew ittrasportati lejn is-sit tal-kostruzzjoni minn slitti tal-injam, bir-ramel quddiem l-islitta mxarrba biex tnaqqas il-frizzjoni. Qtar ta' ilma ħoloq pontijiet bejn il-ħbub tar-ramel, u għinhom jeħlu flimkien.