Benito Mussolini: Differenza bejn il-verżjonijiet
m Removing Link GA template (handled by wikidata) |
No edit summary |
||
| Linja 1: | Linja 1: | ||
[[Stampa:Mussolini mezzobusto.jpg|200px| |
[[Stampa:Mussolini mezzobusto.jpg|200px|thumb|Benito Mussolini]] |
||
'''Benito Mussolini Andrea Amilcare''' ([[29 ta' Lulju]], [[1883]] |
'''Benito Mussolini Andrea Amilcare''' ([[29 ta' Lulju]], [[1883]] – [[28 ta' April]], [[1945]]) kien [[politiku]] [[Taljan]], ġurnalist u mexxej tal-[[Partit Nazzjonali Faxxist]], li mexxa l-pajjiż minn 1922 sal-1943. Fl-1926 Mussolini ħataf il-poter totali bħala dittatur u mexxa l-[[Italja]] bħala ''Il duce'' ("il-mexxej") 1930-1943. Mussolini kien wieħed mill-figuri ewlenin fil-ħolqien tal-[[faxxiżmu]].<ref>{{ċita ktieb |kuljom=Hakim |isem=Joy | titlu=A History of Us: War, Peace and all that Jazz |editur=Oxford University Press |sena=1995 |lokazzjoni=New York |id={{ISBN|0-19-509514-6}} </ref> |
||
Oriġinarjament membru tal-Partit Soċjalista Taljan (PSI), Mussolini kien imkeċċi mill-PSI minħabba l-oppożizzjoni tiegħu għall-pożizzjoni tal-partit dwar in-newtralità fil-[[Tieni Gwerra Dinjija]]. Mussolini iddenunzja l-PSI, u aktar tard waqqaf l-moviment faxxista. Wara l-Marċa fuq Ruma f'Ottubru 1922 sar is-27 Prim Ministru tal-Italja. Wara li qered il-partiti opposti kollha permezz tal-pulizija sigrieta tiegħu u l-projbizzjoni tal-istrajkijiet tax-xogħol,<ref name=Haugen_p9_71>[[#Haugen|Haugen]], pp. 9, 71</ref> Mussolini u s-segwaċi faxxisti tiegħu ikkonsolidaw il-poter tagħhom permezz ta' serje ta' liġijiet li trasformaw in-nazzjon f'dittatura ta' partit wieħed. F'ħames snin huwa kien stabbilixxa awtorità dittatorjali b'mezzi kemm legali u straordinarji, bl-aspirazzjoni li jinħoloq stat totalitarju. Mussolini baqa' fil-poter sakemm kien mibdul fl-1943; huwa baqa l-mexxej tar-Repubblika Taljana Soċjali sa mewtu fl-1945.<ref>Quartermaine, L. (2000). [http://books.google.fi/books?id=Vwx6hN8zyIsC&printsec=frontcover&dq=%22italian+social+republic%22&hl=en&sa=X&ei=5iLjT7L0Ic7ItAa_qL3FBg&redir_esc=y#v=onepage&q=%22italian%20social%20republic%22&f=false Mussolini's Last Republic: Propaganda and Politics in the Italian Social Republic]. p. 21</ref> |
Oriġinarjament membru tal-Partit Soċjalista Taljan (PSI), Mussolini kien imkeċċi mill-PSI minħabba l-oppożizzjoni tiegħu għall-pożizzjoni tal-partit dwar in-newtralità fil-[[Tieni Gwerra Dinjija]]. Mussolini iddenunzja l-PSI, u aktar tard waqqaf l-moviment faxxista. Wara l-Marċa fuq Ruma f'Ottubru 1922 sar is-27 Prim Ministru tal-Italja. Wara li qered il-partiti opposti kollha permezz tal-pulizija sigrieta tiegħu u l-projbizzjoni tal-istrajkijiet tax-xogħol,<ref name=Haugen_p9_71>[[#Haugen|Haugen]], pp. 9, 71</ref> Mussolini u s-segwaċi faxxisti tiegħu ikkonsolidaw il-poter tagħhom permezz ta' serje ta' liġijiet li trasformaw in-nazzjon f'dittatura ta' partit wieħed. F'ħames snin huwa kien stabbilixxa awtorità dittatorjali b'mezzi kemm legali u straordinarji, bl-aspirazzjoni li jinħoloq stat totalitarju. Mussolini baqa' fil-poter sakemm kien mibdul fl-1943; huwa baqa l-mexxej tar-Repubblika Taljana Soċjali sa mewtu fl-1945.<ref>Quartermaine, L. (2000). [http://books.google.fi/books?id=Vwx6hN8zyIsC&printsec=frontcover&dq=%22italian+social+republic%22&hl=en&sa=X&ei=5iLjT7L0Ic7ItAa_qL3FBg&redir_esc=y#v=onepage&q=%22italian%20social%20republic%22&f=false Mussolini's Last Republic: Propaganda and Politics in the Italian Social Republic]. p. 21</ref> |
||
Reviżjoni ta' 18:20, 4 Frar 2018
Benito Mussolini Andrea Amilcare (29 ta' Lulju, 1883 – 28 ta' April, 1945) kien politiku Taljan, ġurnalist u mexxej tal-Partit Nazzjonali Faxxist, li mexxa l-pajjiż minn 1922 sal-1943. Fl-1926 Mussolini ħataf il-poter totali bħala dittatur u mexxa l-Italja bħala Il duce ("il-mexxej") 1930-1943. Mussolini kien wieħed mill-figuri ewlenin fil-ħolqien tal-faxxiżmu.[1]
Oriġinarjament membru tal-Partit Soċjalista Taljan (PSI), Mussolini kien imkeċċi mill-PSI minħabba l-oppożizzjoni tiegħu għall-pożizzjoni tal-partit dwar in-newtralità fil-Tieni Gwerra Dinjija. Mussolini iddenunzja l-PSI, u aktar tard waqqaf l-moviment faxxista. Wara l-Marċa fuq Ruma f'Ottubru 1922 sar is-27 Prim Ministru tal-Italja. Wara li qered il-partiti opposti kollha permezz tal-pulizija sigrieta tiegħu u l-projbizzjoni tal-istrajkijiet tax-xogħol,[2] Mussolini u s-segwaċi faxxisti tiegħu ikkonsolidaw il-poter tagħhom permezz ta' serje ta' liġijiet li trasformaw in-nazzjon f'dittatura ta' partit wieħed. F'ħames snin huwa kien stabbilixxa awtorità dittatorjali b'mezzi kemm legali u straordinarji, bl-aspirazzjoni li jinħoloq stat totalitarju. Mussolini baqa' fil-poter sakemm kien mibdul fl-1943; huwa baqa l-mexxej tar-Repubblika Taljana Soċjali sa mewtu fl-1945.[3]
Mill-1939, Mussolini ipprova jdawwem il-bidu ta' gwerra maġġuri fl-Ewropa mill-inqas sa l-1942. Il-Ġermanja invadiet il-Polonja fl-1 ta' Settembru 1939, u bdiet it-Tieni Gwerra Dinjija. Fl-10ta' Ġunju 1940, Mussolini żamm mal-Ġermanja, għalkemm kien jaf li l-Italja ma kelliex il-kapaċità militari fl-1940 li idħol f'gwerra twila ma' Franza u r-Renju Unit. Mussolini ħaseb li wara l-reża Franċiża, l-Italja setgħet konċessjonijiet territorjali minn Franza u imbagħad ikun jista' jikkonċentra l-forzi tiegħu fuq offensiva kbira fl-Eġittu, fejn il-forzi Brittaniċi u tal-Commonwealth tan-Nazzjonijiet kienu iktar numerużi mill-forzi Taljani. Madankollu r-Renju Unit irrifjuta li jaċċetta l-proposti Ġermaniż għall-paċi li jkun jinvolvu li kienu jaċċettaw r-rebħiet tal-Ġermanja fil-Lvant u l-Punent tal-Ewropa, il-pjanijiet għall-invażjoni Ġermaniża tar-Renju Unit ma pproċedux, u l-gwerra kompliet.
Fl-24 ta' Lulju 1943, ftit wara l-bidu tal-invażjoni tal-Italja mill-Alleati, Mussolini tielef fil-vot fil-Kunsill il-Kbir tal Faxxiżmu, u r-Re arrestaħ l-għada. Fit-12 ta' Settembru 1943 Mussolini inħeles mill-ħabs fl-assalt ta' Gran Sasso mill-forzi speċjali Ġermaniżi. Lejn l-aħħar ta' April 1945, meta kien qiegħed jiffaċċja telfa totali, Mussolini pprova jaħrab lejn it-tramuntana,[4] imma malajr inqabad u iġġustizzjati sommarjament qrib il-Lag ta' Como mill-partiġġjani Taljani. Ġismu mbagħad ittieħed Milan fejn kien mdendel rasu 'l isfel fejn jarah il-pubbliku biex in-nies ikunu żguri li kien miet.
Referenzi
- ^ {{ċita ktieb |kuljom=Hakim |isem=Joy | titlu=A History of Us: War, Peace and all that Jazz |editur=Oxford University Press |sena=1995 |lokazzjoni=New York |id=ISBN 0-19-509514-6
- ^ Haugen, pp. 9, 71
- ^ Quartermaine, L. (2000). Mussolini's Last Republic: Propaganda and Politics in the Italian Social Republic. p. 21
- ^ "Un'analisi accurata della presunta fuga in Svizzera". Nuova Storia Contemporanea (bit-Taljan). 3. 2001. Parametru mhux magħruf
|kuljom=injorat (forsi ridt tuża|kunjom=minflok) (għajnuna);|isem=nieqes|isem=(għajnuna)