Qlugħ

Il-Qlugħ u bażikament biċċa drapp jew materjal ħafif u artab ieħor li jintrama ma' xi arblu ta' dgħajsa, xini jew għamar ieħor sabiex ir-riħ jaħbat miegħu u jimbotta d-dgħajsa fid-direzzjoni tar-riħ. Qabel l-invenzjoni tal-magni, id-dgħajjes kienu jaħdmu biss jew bl-imqadef jew bil-qlugħ.

Il-Qlugħ tad-dgħajjes (frejgatini) tal-Latini

Sa ftit ta' żmien ilu, hawn Malta kien għad hawn min juża l-qlugħ latin fuq il-frejgatini. Kien hawn ukoll min kien itellaq bihom u dawn kienu dehra komuni madwar ħamsin sena ilu, jew aktar (illum 2006) fil-bajjiet ta' Birżebbuġa, l-Isla u il-Gżira. Milli jidher u minn ritratti li jeżistu, kienu jkunu avvenimenti akkaniti, u l-frejgatini kienu jinbnew għal tal-apposta, aktar mislutin u mhux ċanelli, b'antenna twila ukoll sa xi 27 pied.

Żgur kienu joffru xena majestuża, dawk il-frejgatini kollha, fir-riħ qawwi u bil-qlugħ miftuħin.

Il-qlugħ x'aktarx kien magħmul minn tajjar Eġizzjan (Egyptian Cotton)li kien jinħadem fi strixxi twal minn fuq għal isfel tal-qlugħ.

Illum rari tara frejgatina bil-qlugħ tal-latin, jekk mhux ta' xi ħadd, bħal f'Birżebbuġa akkanit għalihom. Ta' min jerġa' jqajjem dan id-delizzju li jorbot mat-tradizzjoni Maltija ta' l-ibbordjar, jekk mhux f'sens agonistiku, f'sens kulturali.