Rotta Wixárika tas-Siti Sagri lejn Wirikuta
Ir-Rotta Wixárika tas-Siti Sagri lejn Wirikuta hija rotta b'20 sit sagru tal-poplu Huichol u hija twila iktar minn 500 kilometru. Ir-rotta tgħaddi minn ħames stati fil-Messiku Ċentrali u fit-Tramuntana tal-Messiku. Din ir-rotta tikkollega diversi pajsaġġi sagri li huma ċentrali għall-prattiki spiritwali u kulturali tal-popli indiġeni Wixárika. Ir-rotta ta' pellegrinaġġ tibda fis-Sierra ta' Huichol u twassal sa Wirikuta fid-Deżert ta' Chihuahua, b'siti sagri addizzjonali f'Nayarit u f'Durango. Ir-rotta tgħaddi minn diversità ta' reġjuni ekoloġiċi u tappoġġa r-ritwali marbuta mad-divinitajiet anċestrali, mal-agrikoltura u mal-benesseri tal-komunitajiet. Ir-rotta hija magħrufa wkoll bħala "Tatehuarí Huajuyé" jew "il-Mogħdija tan-Nar Anċestrali Tagħna, u għandha importanza spiritwali u ambjentali profonda.[1]
Ir-rotta ssegwi r-rotot kummerċjali pre-Ispaniċi tal-qedem bejn il-Golf tal-Messiku u l-Oċean Paċifiku. Peress li l-poplu Huichol ma għandu l-ebda lingwa miktuba, ir-rotta ta' pellegrinaġġ għandha importanza kbira biex tikkollega l-popolazzjonijiet Huichol u biex ixxerred l-għarfien dwar il-kultura u ssaħħaħ il-prattiki kulturali.[1]
Sit ta' Wirt Dinji
[immodifika | immodifika s-sors]Fis-6 ta' Diċembru 2004, ir-Rotta Wixárika tas-Siti Sagri lejn Wirikuta żdiedet bħala sit indikattiv tal-Messiku biex xi darba ssir Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO. Fl-aħħar mill-aħħar ir-Rotta Wixárika tas-Siti Sagri lejn Wirikuta ġiet iddeżinjata bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fit-12 ta' Lulju 2025.[1]
Il-valur universali straordinarju tas-sit ġie rrikonoxxut abbażi ta' żewġ kriterji tal-għażla tal-UNESCO: il-kriterju (iii) "Xhieda unika jew minn tal-inqas eċċezzjonali ta' tradizzjoni kulturali jew ta' ċivilizzazzjoni li għadha ħajja jew li għebet"; u l-kriterju (vi) "Assoċjazzjoni diretta jew tanġibbli ma' avvenimenti jew ma' tradizzjonijiet ħajjin, ma' ideat jew ma' twemmin, jew ma' xogħlijiet artistiċi jew letterarji ta' valur universali straordinarju".[1]