Park Nazzjonali ta' Purnululu

Is-siġar tal-palm fil-Fondoq ta' Echidna.

Il-Park Nazzjonali ta' Purnululu huwa Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fir-reġjun tal-Lvant ta' Kimberley tal-Punent tal-Awstralja. Il-park nazzjonali jkopri erja ta' 239,723 ettaru (592,370 akru) u jinsab bejn wieħed u ieħor 300 kilometru (190 mil) fin-Nofsinhar ta' Kununurra, b'Halls Creek li tinsab fin-Nofsinhar. Il-park tniżżel fil-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-2003, bid-deskrizzjoni uffiċjali li ġejja:

...[il-park huwa] żona remota ġestita bħala natura selvaġġa. Jinkludi l-Katina Muntanjuża ta' Bungle Bungle, pajsaġġ ġeoloġiku spettakolari ta' blat skolpit b'eżempji superlattivi ta' ġebel ramli karstiku b'għamla ta' ġarer tan-naħal b'għoli ta' 250 metru 'l fuq mill-bwar tal-ħaxix semiaridi tas-savanna tal-madwar. Proċessi uniċi ta' depożiti u ta' erożjoni bl-elementi wasslu għad-dehra spettakolari ta' dawn il-formazzjonijiet bi strixxi suwed u oranġjo, iffurmati mill-proċessi bijoloġiċi taċ-ċjanobatteri (organiżmi fotosintetiċi uniċellulari) li stabbilizzaw u pproteġew il-formazzjonijiet tal-qedem tal-ġebel ramli. Dawn l-eżempji straordinarji ta' koni karstiċi ttieklu matul perjodu ta' 20 miljun sena u huma ta' sbuħija kbir u ta' interess ġeoloġiku eċċezzjonali.

Sit ta' Wirt Dinji

Il-Park Nazzjonali ta' Purnululu ġie ddeżinjat bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-2003 u ġew stabbiliti l-konfini attwali tal-park nazzjonali. Minn mindu s-sit ġie ddeżinjat bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO, il-gvern tal-Punent tal-Awstralja stabbilixxa żona ta' riżerva addizzjonali biswit is-Sit ta' Wirt Dinji, inkluż il-Park ta' Konservazzjoni ta' Purnululu u r-Riżerva ta' Riġenerazzjoni tax-Xmara Ord. Is-sit iddaħħal uffiċjalment fil-Lista tal-Wirt Nazzjonali Awstraljan fil-21 ta' Mejju 2007 skont l-Att Emendatorju tal-Leġiżlazzjoni dwar l-Ambjent u l-Wirt (Nru 1) tal-2003.

Il-valur universali straordinarju tas-sit ġie rrikonoxxut abbażi ta' żewġ kriterji tal-għażla tal-UNESCO: il-kriterju (vii) "Post fejn iseħħu fenomeni naturali tal-għaġeb jew fejn hemm żoni ta' ġmiel naturali u ta' importanza estetika eċċezzjonali"; u l-kriterju (viii) "Eżempju straordinarju li jirrappreżenta stadji importanti tal-istorja tad-dinja, inkluż it-trapass tal-ħajja, il-proċessi ġeoloġiċi kontinwi sinifikanti fl-iżvilupp tat-tipi differenti ta' art, jew il-karatteristiċi ġeomorfiċi jew fiżjografiċi sinifikanti".

Etimoloġija

Purnululu hija kelma bid-Djaru ppronunzjata ħażin b'referenza għaż-żona ta' madwar il-Katina Muntanjuża ta' Bungle Bungle, magħrufa wkoll bħala Bullmanlulu. L-isem korrett bil-Karjaganujaru għall-Katina Muntanjuża ta' Bungle Bungle huwa Billingjal li jfisser "ramel nieżel 'l isfel".

Is-sidien tradizzjonali tal-inħawi huma l-popli Karjaganujaru.

Karatteristiċi

Il-Katina Muntanjuża ta' Bungle Bungle, li tinsab kollha fi ħdan il-park, għandha elevazzjonijiet li jogħlew sa 578 metru (1,896 ft) 'il fuq mil-livell tal-baħar. Hija famuża għall-"koppli" tal-ġebel ramli, li jispikkaw bid-dehra mhux tas-soltu tagħhom bi strixxi oranġjo u griżi/suwed li jalternaw. L-istrixxi tal-koppli huma dovuti għad-differenzi fil-kontenut tat-tafal u fil-porożità tas-saffi tal-ġebel ramli: l-istrixxi oranġjo jikkonsistu minn komposti tal-ħadid ossidizzat f'saffi li jinxfu malajr wisq biex iċ-ċjanobatteri jimmultiplikaw; l-istrixxi griżi/suwed huma magħmula minn ċjanobatteri li jikbru fuq il-wiċċ tas-saffi tal-ġebel ramli fejn takkumula l-indewwa.

Ġeoloġija

Veduta tal-Katina Muntanjuża ta' Bungle mill-ajru.

Il-Katina Muntanjuża ta' Bungle Bungle hija waħda mill-iżjed okkorrenzi estensivi u impressjonanti ta' artijiet karstiċi bit-torrijiet (jew koni) tal-ġebel ramli fid-dinja. Il-Katina Muntanjuża ta' Bungle Bungles kienet promontorju tal-ġebel ramli Devonjan, imnaqqax f'massa ta' torrijiet b'għamla ta' ġarer tan-naħal, bi strixxi griżi li jalternaw ta' qoxra biċ-ċjanobatteri (organiżmi fitosintetiċi uniċellulari). Mill-promontorju jgħaddu fniedaq u kanjons fondi. Il-koni/It-torrijiet għandhom ġnub weqfin, b'pawża f'daqqa fix-xaqliba tal-bażi u bi qċaċet bil-koppli. Kif iffurmaw eżatt għadu mhux mifhum għalkollox. Il-wiċċ tagħhom huwa fraġli iżda ġie stabbilizzat bil-qxur tal-ossidu tal-ħadid u tal-batteri. Dawn jipprovdu eżempju straordinarju ta' formazzjoni tal-art bl-erożjoni li ddissolviet il-ġebel ramli, bit-tneħħija tar-ramel bir-riħ u bix-xita fuq ix-xaqlibiet.

Aċċess

L-aċċess għall-park bit-triq mhux pavimentata huwa permezz ta' Spring Creek Track, mill-Awtostrada l-Kbira tat-Tramuntana, madwar 250 kilometru (160 mil) fin-Nofsinhar ta' Kununurra, lejn l-aħħar tat-triq qrib iċ-ċentru għall-viżitaturi. It-triq mhux pavimentata hija twila 53 kilometru (33 mil) u tista' tintuża biss fl-istaġun tan-nixfa (mill-ħabta tal-1 ta' April sal-31 ta' Diċembru) minn vetturi li jingranar fuq erba' roti. B'sewqan sikur, wieħed idum madwar tliet sigħat biex isuq it-triq kollha. L-aċċes bl-ajru huwa inqas inkonvjenti; hemm titjiriet bil-ħelikopter disponibbli mill-Mitjar ta' Bellburn fil-park nazzjonali, u mill-Warmun Roadhouse. Hemm ukoll titjiriet xeniċi b'inġenji tal-ajru ħfief li jitilqu minn Kununurra u mil-Lag ta' Argyle.

Gallerija

• 
• 
•