Pajsaġġ Kulturali tal-Kafè tal-Kolombja
Il-Pajsaġġ Kulturali tal-Kafè tal-Kolombja (bl-Ispanjol: Eje Cafetero), magħruf ukoll bħala t-Triangolu tal-Kafè (bl-Ispanjol: Triángulo del Café) jagħmel parti mir-reġjun ta' Paisa fiż-żona rurali tal-Kolombja. Huwa famuż għat-tkabbir u għall-produzzjoni tal-biċċa l-kbira tal-kafè Kolombjan. Fl-inħawi hemm erba' dipartimenti: Caldas, Quindío, Risaralda u Tolima. L-iżjed bliet li jżuruhom nies huma Manizales, Armenia, Pereira u Ibagué.
Storja tal-kafè
[immodifika | immodifika s-sors]Il-kafè tkabbar għall-ewwel darba kummerċjalment fil-Kolombja f'Salazar de las Palmas, fit-Tramuntana ta' Santander, u matul is-seklu 20 kiber tant li sar l-iżjed prodott esportat tal-Kolombja. Meta l-kafè nġab għall-ewwel darba fil-pajjiż, il-mexxejja ppruvaw jagħtu spinta lit-tkabbir tal-kafena, iżda sabu reżistenza mill-poplu minħabba li l-ewwel ħsad tal-kafena jdum madwar 5 snin. Fl-1999 id-dħul mill-kafè kien jirrappreżenta 3.7 % tal-prodott domestiku gross (PDG) u 37 % tal-impjiegi fl-agrikoltura. Id-dipartimenti prinċipali tal-produzzjoni tal-kafè huma: Nariño, Norte de Santander, Antioquia, Valle del Cauca, Huila, Tolima, Caldas, Risaralda, Quindio u Cundinamarca.
Iż-żona ta' bejn id-dipartimenti ta' Caldas, Risaralda, Quindío u Tolima hija magħrufa bħala ż-Żona tal-Kafè minħabba l-iżvilupp kbir esperjenzat mill-kultivazzjoni ta' dan il-prodott. Dan ir-reġjun ġie affettwat minn terremot ta' 6.4 fuq l-iskala Richter fil-25 ta' Jannar 1999, iżda sussegwentement l-ekonomija tar-reġjun irpiljat malajr.
Ħarsa ġenerali
[immodifika | immodifika s-sors]
Il-kundizzjonijiet tat-temp (b'temperaturi ta' bejn 8 °C u 24 °C), il-karatteristiċi ġeografiċi (il-foresta pluvjali tal-Andes) u r-reġjun ġeoloġiku, jiddeterminaw il-produzzjoni tal-kafè ta' kwalità għolja, b'perjodi tal-ħsad relattivament qosra. Il-bdiewa fl-inħawi żviluppaw tekniki għat-tkabbir, għall-ħsad u għall-ipproċessar manwali tal-qmugħ, u żammew din il-forma ta' industrija tal-ipproċessar minkejja t-tekniki ġodda tal-industrijalizzazzjoni agrikola tal-massa.
L-ikona famuż tar-reklamar "Juan Valdez", irrappreżentat minn bidwi ta' Paisa liebes borża tal-ġilda, kappell tal-aguadeño u ponċo, u akkumpanjat minn ħmar, sar simbolu mill-aqwa tal-komunikazzjoni tar-reklamar. Juan Valdez ġie meqjus mill-Istati Uniti bħala l-immaġni tar-reklami l-iktar famuż fost l-abitanti ta' dak il-pajjiż fl-2005.
Sit ta' Wirt Dinji
[immodifika | immodifika s-sors]
Tmintax-il insedjament urban f'sitt żoni fi ħdan il-Pajsaġġ Kulturali tal-Kafè tal-Kolombja u estiżi lejn in-Nofsinhar fid-dipartiment ta' Valle del Cauca ġew iddeżinjati bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-2011.[1] Dawn is-siti jirrappreżentaw il-pajsaġġ kulturali kollu tal-kafè, u jippreservaw diversi forom differenti ta' tkabbir tradizzjonali tal-kafè, flimkien mal-kultura tar-reġjun u l-postijiet fejn isiru diversi festivals uniċi. Is-Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO huwa magħmul miċ-ċentri urbani fi ħdan ir-reġjun, inkluż Armenia, Calarcá, Salamina, Pereira u Riosucio, kif ukoll l-irħula iżgħar u l-artijiet rurali tal-madwar fejn jiġi prodott il-kafè.
Il-valur universali straordinarju tas-sit ġie rrikonoxxut abbażi ta' żewġ kriterji tal-għażla tal-UNESCO: il-kriterju (v) "Eżempju straordinarju ta' insedjament uman tradizzjonali, ta' użu tal-art jew ta' użu tal-baħar, li jirrappreżenta kultura (jew kulturi), jew interazzjoni umana mal-ambjent, speċjalment meta jkun sar vulnerabbli minħabba l-impatt ta' bidla irreversibbli"; u l-kriterju (vi) "Assoċjazzjoni diretta jew tanġibbli ma' avvenimenti jew ma' tradizzjonijiet ħajjin, ma' ideat jew ma' twemmin, jew ma' xogħlijiet artistiċi jew letterarji ta' valur universali straordinarju".[1]
Attrazzjonijiet turistiċi
[immodifika | immodifika s-sors]
Ir-reġjun żviluppa parks tematiċi turistiċi bħall-Park Nazzjonali Kolombjan tal-Kafè li jinsab fir-raħal ta' Montenegro f'Quindio. Fl-inħawi hemm ukoll il-Mużew tal-Kultura tal-Kafè, li juri l-proċess mill-produzzjoni tal-qmuħ għad-dewqan ta' kafè Kolombjan tradizzjonali. Dan il-mużew, bħall-parks tematiċi l-oħra, fih ir-repliki tal-belt kolonjali, fejn it-turisti jattendu għal spettakli taż-żfin u tal-mużika, u jgawdu veduti panoramiċi mill-cable cars tal-pajsaġġ.
Park tematiku uniku ieħor fil-Kolombja huwa l-Park Nazzjonali tal-Kultura tal-Agrikultura - Panaca, li jinsab ukoll fil-Muniċipalità ta' Quimbaya f'Quindio. Il-karatteristika ewlenija tiegħu hi, li għad-differenza ta' xi żu, il-viżitaturi jidħlu f'kuntatt personali u dirett mal-annimali tal-irziezet u jagħmlu wkoll attivitajiet skedati ma' dawk l-annimali.
.jpg)
Attrazzjonijiet oħra fl-inħawi jinkludu:
- il-Ġnien Botaniku tal-Università ta' Pereira bħala wieħed mill-ikbar fil-Kolombja elenkat mill-BGCI bħala naturali, iżda anke għaliex fih waħda mill-orkidej fid-dinja;
- Santuario huwa wieħed mill-iżjed irħula karatteristiċi tar-reġjun, u huwa magħruf għall-arkitettura u għat-toroq tradizzjonali tal-Paisa qrib Tatamá;
- it-Thermal Santa Rosa de Cabal, li hija "spa" għall-għawm fil-fawwariet termali u għal attivitajiet differenti ta' rilassament u tal-kura tal-ġisem;
- ir-Rafting fuq ix-xmara Rio la Vieja: traġitt tar-rafting bejn ix-xmara Rio La Vieja fil-fruntiera bejn id-dipartimenti ta' Valle del Cauca u Quindío, mir-raħal ta' Quimbaya;
- il-Wied ta' Cocora f'Salento, fejn tikber is-siġra nazzjonali tas-siġar tal-palm tax-xama' f'Quindío u fejn hemm wieħed mill-aċċessi tal-Park Naturali Nazzjonali ta' Los Nevados fejn hemm siti tal-kampeġġi;
- il-Ġonna Botaniċi ta' Quindío, li jinsabu fir-raħal ta' Calarcá, fejn wieħed jista' jitpaxxa b'waħda mill-ikbar wirjiet ta' friefet fil-pajjiż.
Ċentri urbani prinċipali
[immodifika | immodifika s-sors]- Pereira, id-Dipartiment ta' Risaralda;
- Armenia, id-Dipartiment ta' Quindío;
- Manizales, id-Dipartiment ta' Caldas;
- Ibagué, id-Dipartiment ta' Tolima.
Turiżmu
[immodifika | immodifika s-sors]- Il-Park Nazzjonali Kolombjan tal-Kafè ta' Montenegro;
- Nevado del Ruiz, Manizales;
- il-Park ta' PANACA;
- il-Wied ta' Cocora, Salento, Quindío;
- iż-Żu tal-Belt ta' Matecaña.
L-eskursjonijiet turistiċi joffru opportunitajiet ta' trekking f'uħud mill-kultivazzjonijiet ewlenin tal-kafè tal-Kolombja anke biex jaraw is-siġra tal-palm nattiva tal-pajjiż magħrufa bħala s-siġra tal-palm tax-xama', li tikber sa għoli ta' 60 metru.
Gallerija
[immodifika | immodifika s-sors]
Referenzi
[immodifika | immodifika s-sors]- ^ a b "Coffee Cultural Landscape of Colombia - UNESCO". whc.unesco.org. Miġbur 2024-12-10.