Aqbeż għall-kontentut

Minjiera tal-Fidda ta' Iwami Ginzan

Minn Wikipedija, l-enċiklopedija l-ħielsa
Ix-Xaft tal-Minjiera ta' Kamaya Mabu.

Il-Minjiera tal-Fidda ta' Iwami Ginzan (bil-Ġappuniż: 石見銀山) kienet minjiera tal-fidda taħt l-art fil-belt ta' Ōda, fil-Prefettura ta' Shimane fil-gżira prinċipali ta' Honshu, il-Ġappun.[1] Kienet l-ikbar minjiera tal-fidda fl-istorja tal-Ġappun. Kienet attiva għal kważi 400 sena, mill-iskoperta tagħha fl-1526 sal-għeluq tagħha fl-1923.

Il-minjieri, l-istrutturi tal-estrazzjoni u l-pajsaġġ kulturali tal-madwar — elenkati bħala l-"Minjiera tal-Fidda ta' Iwami Ginzan u l-Pajsaġġ Kulturali tagħha" — saru Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-2007.[2]

Storja

[immodifika | immodifika s-sors]

Il-minjiera ġiet skoperta u żviluppata fl-1526 mill-merkant Ġappuniż Kamiya Jutei. Jutei iktar 'il quddiem introduċa stil Korean ta' estrazzjoni tal-fidda li sar magħruf bħala l-Metodu ta' Haifukiho. Il-minjiera laħqet l-eqqel produzzjoni tagħha fil-bidu tas-seklu 17, b'bejn wieħed u ieħor 38 tunnellata ta' fidda fis-sena, filwaqt li l-Ġappun ipproduċa madwar 200 tunnellata ta' fidda fis-sena, li dak iż-żmien kienu terz tal-produzzjoni dinjija.

Ryūgen-ji mabu (mina tal-minjiera).

Il-fidda mill-minjiera kienet tintuża b'mod mifrux għall-muniti fil-Ġappun. Il-minjiera wasslet għat-taqbid bejn il-mexxejja ġellieda sa meta x-Xogunat ta' Tokugawa ħa l-kontroll tagħha fl-1600 wara l-Battalja ta' Sekigahara. Iktar 'il quddiem ġiet protetta bix-xatbiet u barrikata bis-siġar taż-żnuber. Il-Kastell ta' Yamabuki nbena fiċ-ċentru tal-kumpless tal-estrazzjoni.

Il-produzzjoni tal-fidda mill-minjiera battiet fis-seklu 19, peress li kienet qed issibha diffiċli li tikkompeti mal-minjieri f'inħawi oħra fid-dinja. L-estrazzjoni ta' minerali oħra, bħar-ram, ħadet post l-estrazzjoni tal-fidda bħala l-materjal predominanti prodott mill-muntanja. Eventwalment il-minjiera ngħalqet fl-1923.

Influwenzi ekonomiċi

[immodifika | immodifika s-sors]

Il-Minjiera tal-Fidda ta' Iwami Ginzan kellha rwol ċentrali fil-kummerċ tal-Lvant tal-Asja, fejn il-fidda kienet munita ewlenija. Fl-Ewropa u fiċ-Ċina, il-minjiera kienet magħrufa bħala l-ikbar minjiera tal-fidda li setgħet titqabbel mal-minjiera kolonjali Spanjola rinomata ta' Cerro Rico ta' Potosí fit-territorju tal-Viċirè tal-Perù, li llum il-ġurnata tagħmel parti minn Sit ta' Wirt Dinji ieħor tal-UNESCO fil-Bolivja.

Fil-pajjiżi barranin, minħabba li l-fidda estratta fil-Minjiera ta' Iwami Ginzan kienet ta' kwalità għolja ħafna, saret magħrufa bħala waħda mid-ditti Ġappuniżi tal-fidda, mibjugħa bħala l-"Fidda ta' Soma". L-isem oriġina minn isem il-villaġġ ta' Sama (Soma) fejn tinsab il-minjiera. Din il-fidda ngħatat l-ogħla kreditu kummerċjali fil-Lvant tal-Asja. Mis-seklu 17 'il quddiem, il-muniti tal-fidda magħmula mill-fidda tal-minjiera kienu jiġu kkummerċjalizzati mhux biss bħala waħda mill-muniti bażiċi fi ħdan il-Ġappun, iżda anke bħala l-munita għall-kummerċ maċ-Ċina, mal-Portugall u man-Netherlands. Il-Ġappun beda jagħmel kummerċ mal-Portugall fl-aħħar tas-seklu 16 u man-Netherlands fis-seklu 17.

Il-prosperità tal-minjiera tista' tiġi kkalkulata mill-indikazzjoni tagħha fuq il-mapep ta' dak iż-żmien bħala r-"Renju tal-Minjiera tal-Fidda". Bil-progress tan-navigazzjoni, il-monarki tal-Punent tal-Ewropa kienu kisbu bosta mapep importati miċ-ċivilizzazzjonijiet Musulmani, u mbagħad żviluppaw il-mapep tagħhom stess. Flotta kummerċjali li użat il-mapep baħħret mill-Indja u miċ-Ċina lejn il-Ġappun, biex tiskambja l-merkanzija Ewropea mal-fidda Ġappuniża. Il-mexxejja fewdali li kellhom il-kontroll tal-minjiera għamlu kummerċ attivament mal-Ewropej.

Sit ta' Wirt Dinji

[immodifika | immodifika s-sors]
Il-villaġġ ta' Ōmori Ginzan.

Partijiet mir-raħal tal-minjiera għadhom f'kundizzjoni tajba u l-Gvern tal-Ġappun iddeżinjah bħala Distrett ta' Preservazzjoni Speċjali għal Gruppi ta' Binjiet Storiċi fl-1969. Il-gvern applika wkoll biex l-inħawi jsiru Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO. Evalwazzjoni tas-sit mill-Kunsill Internazzjonali tal-Monumenti u tas-Siti (ICOSMOS) ma sabet l-ebda "valur universali straordinarju" għall-ewwel. Minkejja dan, il-korp tal-evalwazzjoni kkonkluda fir-rapport tiegħu li l-Minjiera tal-Fidda ta' Iwami Ginzan kienet "kandidat b'saħħtu biex issir Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO" fil-futur. Il-korp irrakkomanda li n-nominazzjoni tiġi ddifferita sakemm issir iktar riċerka dwar is-sit.

In-nominazzjoni kellha suċċess fl-2007, meta l-Minjiera tal-Fidda ta' Iwami Ginzan u l-Pajsaġġ Kulturali tagħha tniżżlu fil-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO.[2]

L-iżvilupp ta' minjiera tal-fidda kbira normalment teħtieġ kwantitajiet kbar ta' injam maħsud mill-foresti tal-madwar. Madankollu, l-iżvilupp tal-Minjiera tal-Fidda ta' Iwami Ginzan irriżulta f'inqas deforestazzjoni u erożjoni minħabba l-kontroll "sostenibbli" tal-qtugħ tas-siġar għall-injam, kif ukoll f'inqas tniġġis tal-ħamrija u tal-ilma. Kienet waħda mir-raġunijiet li l-Minjiera tal-Fidda ta' Iwami Ginzan saret Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO. Fl-2007 ġiet iddikjarata wkoll fost l-aqwa 100 sit ġeoloġiku tal-Ġappun.

Il-valur universali straordinarju tas-sit ġie rrikonoxxut abbażi ta' tliet kriterji tal-għażla tal-UNESCO: il-kriterju (ii) "Wirja ta' skambju importanti ta' valuri umani, tul perjodu ta' żmien jew fi ħdan żona kulturali fid-dinja, dwar l-iżviluppi fl-arkitettura jew it-teknoloġija, l-arti monumentali, l-ippjanar tal-bliet jew id-disinn tal-pajsaġġ"; il-kriterju (iii) "Xhieda unika jew minn tal-inqas eċċezzjonali ta' tradizzjoni kulturali jew ta' ċivilizzazzjoni li għadha ħajja jew li għebet"; u l-kriterju (v) "Eżempju straordinarju ta' insedjament uman tradizzjonali, ta' użu tal-art jew ta' użu tal-baħar, li jirrappreżenta kultura (jew kulturi), jew interazzjoni umana mal-ambjent, speċjalment meta jkun sar vulnerabbli minħabba l-impatt ta' bidla irreversibbli".[2]

Karatteristiċi

[immodifika | immodifika s-sors]
Is-sit ta' Daikansho (il-fdalijiet tal-uffiċċju tal-gvernatur tal-Prefettura ta' Oomori).
Id-dar tal-familja Kumagai.

Is-Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO jinkludi:[2]

  • iż-żona tal-estrazzjoni ta' Iwami Ginzan li tinkludi madwar 600 foss u xaft tal-estrazzjoni;
  • is-siti relatati tal-ipproċessar, amministrattivi, residenzjali u reliġjużi;
  • it-tliet kastelli storiċi li nbnew fis-seklu 16 biex jipproteġu s-siti tal-estrazzjoni;
  • it-tliet portijiet tas-servizz/irħula portwali għat-trasport tal-fidda;
  • ir-rotot tat-trasport ta' kollegament.

Komponenti

[immodifika | immodifika s-sors]
Iċ-Ċentru tal-Wirt Dinji ta' Iwami Ginzan.

L-14-il komponent tas-Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO li ġew ivvalutati mill-ICOMOS huma:[2]

  1. iż-żona tal-estrazzjoni ta' Ginzan Sakunouchi (bil-Ġappuniż: 銀山柵内);
  2. is-sit ta' Daikansho;
  3. is-sit tal-Kastell ta' Yataki (bil-Ġappuniż: 矢滝城跡);
  4. is-sit tal-Kastell ta' Yahazu (bil-Ġappuniż: 矢筈城跡);
  5. is-sit tal-Kastell ta' Iwami (bil-Ġappuniż: 石見城跡);
  6. l-insedjament tal-estrazzjoni ta' Ōmori Ginzan (bil-Ġappuniż: 大森銀山);
  7. il-faċilitajiet tar-raffinar tal-fidda ta' Miyanomae (bil-Ġappuniż: 宮ノ前地区);
  8. id-dar tal-familja Kumagai (bil-Ġappuniż: 熊谷家住宅);
  9. it-Tempju ta' Rakan-ji Gohyakurakan (bil-Ġappuniż: 羅漢寺);
  10. ir-rotta tat-trasport ta' Ginzan Kaidō Tomogauradō;
  11. ir-rotta tat-trasport ta' Iwami Ginzan Kaidō Yunotsu-Okidomaridō;
  12. il-port tas-servizz/ir-raħal portwali ta' Tomogaura (bil-Ġappuniż: 鞆ヶ浦);
  13. il-port tas-servizz/ir-raħal portwali ta' Okidomari (bil-Ġappuniż: 沖泊);
  14. il-port tas-servizz/ir-raħal portwali ta' Yunotsu (bil-Ġappuniż: 温泉津).

Mużewijiet

[immodifika | immodifika s-sors]
  • Iċ-Ċentru tal-Wirt Dinji ta' Iwami Ginzan;
  • il-Mużew tal-Minjiera tal-Fidda ta' Iwami.

Referenzi

[immodifika | immodifika s-sors]
  1. ^ Lyman, Benjamin Smith. (1879). Geological Survey of Japan, p. 87.
  2. ^ a b ċ d e "Iwami Ginzan Silver Mine and its Cultural Landscape - UNESCO".
Miksub minn "https://mt.wikipedia.org/w/index.php?title=Minjiera_tal-Fidda_ta%27_Iwami_Ginzan&oldid=321785"