Johanna Spyri
Johanna Spyri | |
---|---|
![]() | |
Ħajja | |
Isem propju | Johanna Louise Heusser |
Twelid |
Hirzel (en) ![]() |
Nazzjonalità | Żvizzera |
L-ewwel lingwa | Ġermaniż |
Mewt | Zürich, 7 Lulju 1901 |
Post tad-dfin |
Cemetery Sihlfeld (en) ![]() |
Familja | |
Missier | Johann Jakob Heusser |
Omm | Meta Heusser-Schweizer |
Konjuga/i |
Johann Bernhard Spyri (en) ![]() |
Familja |
uri
|
Edukazzjoni | |
Lingwi | Ġermaniż |
Okkupazzjoni | |
Okkupazzjoni |
kittieb rumanzier kittieb tal-kotba tat-tfal |
Xogħlijiet importanti |
Heidi (en) ![]() |
Johanna Spyri (Ġermaniż Standard Żvizzeru: [joˈhana ˈʃpiːri]; née Heusser [ˈhɔʏsər]; 12 ta' Ġunju 1827 – 7 ta' Lulju 1901) kienet awtriċi Żvizzera ta' rumanzi, notevolment stejjer għat-tfal. Kitbet il-ktieb popolari Heidi. Imwielda f'Hirzel, żona rurali fil-kanton ta' Zürich, bħala tfajla qattgħet diversi sjuf ħdejn Chur f'Graubünden, l-ambjent li aktar tard kienet se tuża fir-rumanzi tagħha.
Bijografija
[immodifika | immodifika s-sors]Fl-1852, Johanna Heusser iżżewġet avukat jismu Bernhard Spyri. Waqt li kienet tgħix fil-belt ta’ Zürich bdiet tikteb dwar il-ħajja fil-kampanja. L-ewwel storja tagħha, "A Leaf on Vrony's Grave", [1] li tittratta l-ħajja ta’ mara vittmi ta’ vjolenza domestika, ġiet ippubblikata fl-1873; fis-snin ta’ wara dehru aktar stejjer kemm għall-adulti kif ukoll għat-tfal, fosthom ir-rumanz Heidi, li kitbet f’erba’ ġimgħat biss. Heidi tirrakkonta l-istorja ta’ tifla orfni li tgħix man-nannu tagħha fl-Alpi Żvizzeri, u hija famuża għad-deskrizzjoni vivaċi tagħha tal-pajsaġġ.
Ir-raġel ta’ Spyri u l-uniku tifel tagħha, it-tnejn jisimhom Bernhard, it-tnejn mietu fl-1884. Waħedha, iddedikat ruħha għal kawżi ta’ karità u kitbet aktar minn ħamsin storja oħra qabel mewtha fl-1901. Hija ndifnet fil-biċċa art tal-familja fiċ-Ċimiterju Sihlfeld-A f’Zürich. Ikona fl-Iżvizzera, ir-ritratt ta' Spyri tqiegħed fuq bolla postali fl-1951 u fuq munita kommemorattiva ta' 20 CHF fl-2009.
Każ ta' plaġjariżmu
[immodifika | immodifika s-sors]
F'April 2010, professur li kien qed ifittex illustrazzjonijiet għat-tfal sab ktieb miktub fl-1830 minn għalliem tal-istorja Ġermaniż, Hermann Adam von Kamp, li Spyri setgħet użat bħala bażi għal Heidi. L-istorja tal-1830 hija intitolata Adelheide - das Mädchen vom Alpengebirge—tradott, "Adelaide, it-tifla mill-Alpi". Iż-żewġ stejjer allegatament jaqsmu ħafna xebh fil-plott u l-immaġni. Il-bijografa ta' Spyri, Regine Schindler, qalet li kien possibbli għalkollox li Johanna setgħet kienet familjari mal-istorja peress li kibret f'dar litterata b'ħafna kotba.[2] Madankollu, l-istqarrijiet tal-professur ġew eżaminati u wara deskritti bħala "mhux xjentifiċi", minħabba "koinċidenzi superfiċjali" li jsemmi fid-deskrizzjonijiet u l-ħafna differenzi attwali fl-istorja, li ma jsemmihomx, kif ukoll il-"marda Żvizzera" tan-nostalġija li diġà kienet tropu komuni fil-finzjoni fit-tmintax (dsatax fl-artiklu) seklu (kif ukoll, filwaqt li ma ssemmietx fl-artiklu, ġiet skoperta qabel ma twieled von Kamp) u karattri li jew huma drastikament differenti jew mhumiex f'"Adelaide", affattu.
Biblijografija
[immodifika | immodifika s-sors]- Heimatlos: Two stories for children, and for those who love children (1877)
- Heidi (1880-81)
- The Story of Rico (1882)
- Uncle Titus and His Visit to the Country (1883)
- Gritli's Children (1883-84)
- Rico and Wiseli (1885)
- Veronica And Other Friends (1886)
- What Sami Sings with the Birds (1887)
- Toni, the Little Woodcarver (1890)
- Cornelli (1890)
- Erick and Sally (1891)
- Mäzli (1891)
- Vinzi: A Story of the Swiss Alps (1892)
- Moni the Goat-Boy (1897)
- Little Miss Grasshopper (1898)
Il-kotba tagħha kienu oriġinarjament miktuba bil-Ġermaniż. It-traduzzjonijiet għall-Ingliż fl-aħħar tas-seklu 19, jew fil-bidu tas-seklu 20, isemmu lil H. A. Melcon (1839–1910), Maria Louise Kirk (1860–1938), Emma Stelter Hopkins, Louise Brooks, Helen B. Dole u l-koppja Charles Wharton Stork u Elisabeth P. Stork.
Hija kitbet kanzunetta li saret Volkslied, "Rote Rosen am Hügel"