Belt Universitarja ta' Caracas

Il-Belt Universitarja ta' Caracas (bl-Ispanjol: Ciudad Universitaria de Caracas) hija l-kampus prinċipali tal-Università Ċentrali tal-Venezwela u tinsab fiċ-ċentru ta' Caracas, il-belt kapitali tal-Venezwela. Ġiet iddisinjata mill-arkitett Venezwelan Carlos Raúl Villanueva u ġiet iddikjarata bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fis-sena 2000.^[1] Il-Belt Universitarja ta' Caracas titqies bħala "kapulavur" tal-arkitettura u tal-ippjanar urban, u kellha influwenza kbira fuq l-arkitettura tal-Venezwela.^[2]

Villanueva ssorvelja d-disinn mill-aħħar tat-Tieni Gwerra Dinjija, u ssorvelja l-kostruzzjoni tal-kampus għal 20 sena. Huwa uża l-ħiliet kollha għall-kostruzzjoni tagħha u taha wkoll il-viżjoni tiegħu rigward il-prinċipji tad-disinn. Dan huwa l-uniku kampus universitarju ddisinjat minn arkitett wieħed fis-seklu 20 li ngħata rikonoxximent bħala wirt kulturali mill-UNESCO.^[1]

Il-kampus jinkludi varjetà ta' ambjenti differenti; in-nofs tat-Tramuntana huwa Ġnien Botaniku, b'faċilitajiet sportivi estensivi fil-Lvant, fil-Punent u fin-Nofsinhar. Hemm bosta żoni differenti tal-kampus li huma sseparati skont il-fakultà u s-suġġetti, fosthom ix-xjenzi, l-arkitettura, l-umanitajiet u l-mediċina. Dawn jikkonverġu fiċ-ċentru tal-kampus fit-Tierra de nadie — spazju aħdar u bosk li ma ġie assenjat mal-ebda suġġett — u l-kumpless tal-Plaza Cubierta magħmula minn binjiet kondiviżi u l-mużew titolari b'karatteristiċi permanenti tal-arti moderna.

Għalkemm xi elementi tal-kampus jiffaċċjaw deterjorament naturali u deliberat, il-Belt Universitarja ta' Caracas għadha attrazzjoni ewlenija tal-Venezwela, u hija eċċellenza tad-disinn u tal-ippjanar. Ġiet inkluża fil-listi tal-2010 u tal-2014 tal-Fond Dinji tal-Monumenti għall-isforzi speċjali ta' preservazzjoni li saru.^[3]

Kostruzzjoni u ppjanar tad-disinn

Filmat tal-postijiet differenti fi ħdan il-Belt Universitarja ta' Caracas.

Il-kampus u l-binjiet tal-Belt Universitarja ta' Caracas jitqiesu bħala l-kapulavur ta' Villanueva. Il-belt universitarja nbniet fis-sit tal-Hacienda Ibarra (li oriġinarjament kienet proprjetà ta' Simon Bolívar) u ġiet ikkollegata maċ-ċentru l-ġdid tal-belt f'Plaza Venezuela. Il-proġett kien jeħtieġ sforz enormi kemm bħala ppjanar urban kif ukoll bħala disinn arkitettoniku. Il-pożizzjoni li ntgħażlet tat opportunità unika lil Villanueva li japplika l-integrazzjoni konxja tiegħu tal-arti u tal-arkitettura fuq skala kbira. Dan il-kumpless urban kbir ta' madwar 2 km² kien jinkludi total ta' erbgħin binja u sar waħda mill-iżjed applikazzjonijiet ta' suċċess tal-arkitettura moderna fl-Amerka Latina. Villanueva ħadem mill-qrib mal-artisti kollha li kkontribwew bl-opri tagħhom u ssorvelja personalment il-proġett għal iktar minn 25 sena sal-aħħar tas-snin 60 tas-seklu 20, meta s-saħħa tiegħu bdiet sejra lura u b'hekk ġie mġiegħel iħalli xi binjiet fl-istadju tad-disinn.

Wara l-mewt ta' Juan Vicente Gómez, it-tiġdid urban qabad sew; f'Caracas tħejjew "pjanijiet straordinarji ta' tiġdid urban", inkluż l-arkitettura tas-"Sinteżi tal-Arti" ta' Villanueva, l-ewwel u qabel kollox bil-kumpless ta' El Silencio fiċ-ċentru tal-belt.^[4] Għalkemm il-kampus wisq probabbli ma jitqiesx bħala proġett urban skont id-definizzjonijiet moderni, xorta waħda jitqies fost l-aqwa fl-arkitettura u b'hekk Caracas spikkat fuq livell dinji u għen biex jippromwovi t-turiżmu u l-migrazzjoni.

Fl-1939, gruppi kkummissjonati bdew l-ippjanar urban il-ġdid ta' Caracas, iżda minħabba "obbligi burokratiċi" dan baqa' ristrett għall-muniċipalità ta' Libertador. Il-gvern tal-President Isaías Medina Angarita xtara l-Hacienda Ibarra fl-1942, sabiex l-università tiġi estiża lil hinn mill-ispazju limitat li kellha tal-Kunvent ta' San Franġisk. Matul is-snin 40 tas-seklu 20, l-ippjanar tal-kampus baqa' ma ġiex varat, iżda mbagħad kompla lejn l-aħħar tat-Tieni Gwerra Dinjija. Il-kostruzzjoni bdiet fl-1944 u baqgħet għaddejja b'mod kontinwu sal-1967. Il-belt universitarja hija eżempju ta' wieħed mill-ispazji "mużeografiċi" ta' Villanueva, li jieħdu l-kwalitajiet tal-mużewijiet u japplikawhom għall-ispazji pubbliċi.

Villanueva żar Franza fl-1944 u mill-ġdid fl-1948, u ispira ruħu għad-disinn artistiku u arkitettoniku tal-kampus. Fl-1944 huwa kien għamel l-ewwel studji u ħejja abbozz ta' pjanta. Villanueva biddel id-disinni tiegħu fl-1949; irnexxielu jiddisinja mill-ġdid u jikkumplika l-proċess minħabba l-qagħda ekonomika u politika tiegħu u tal-Venezwela, u ried jagħmel dan għal raġunijiet personali u professjonali. Il-Belt Universitarja ta' Caracas hija wkoll belt mudell, li suppost sarrfet f'realtà l-viżjonijiet urbani utopiċi.

L-ewwel binjiet li ttellgħu kienu jinkludu l-kumpless mediku. Fl-1949 id-disinni inizjali nbidlu u l-istadiums inbnew fl-1950 u ġew inawgurati fl-1951. Il-kostruzzjoni tal-istadiums sinjalat fażi ġdida fl-iżvilupp tal-Conjunto Central (Kumpless Ċentrali) tal-kampus.

Il-kostruzzjoni tal-kampus bdiet min-naħa tal-Punent, b'disinn simetriku tul l-assi mil-Lvant għall-Punent tiegħu. Meta l-Kumpless Ċentrali beda jinbena, is-simetrija ma ġietx applikata, u minflok Villanueva beda s-sinteżi tal-arti tiegħu għal din il-parti tad-disinn tal-kampus.^[5]

Ġnien Botaniku

Il-Ġnien Botaniku ta' Caracas jinsab fi ħdan il-kampus, u fih kollezzjoni kbira ta' pjanti internazzjonali. Matul l-istorja tiegħu, kellu speċijiet mill-Amerka Ċentrali u mill-Amerka t'Isfel, mill-Afrika u mill-Asja. L-ikbar għadd ta' pjanti li qatt kellu l-Ġnien Botaniku kien ta' 2,500 pjanta; dawn kienu jirrappreżentaw iktar minn 200 speċi, u nofshom kienu endemiċi tal-pajjiż. Il-Kumpless tal-Palm fiċ-ċentru, fl-imgħoddi kellha sa 4,000 eżemplar ta' 250 speċi. Il-ġnien infetaħ fl-1952 u jokkupa 70 ettaru; jinkludi wkoll il-Librerija ta' Henri Pittier u l-Erbarju Nazzjonali.

Bħal żoni oħra tal-kampus, it-telqa wasslet biex iż-żamma tal-ġnien tbati. In-nuqqas ta' irrigazzjoni u l-ispeċijiet parassitiċi wasslu biex il-pjanti jmutu u s-sbuħija tal-ġnien naqset. Fost l-avvenimenti li kellhom impatt fuq is-saħħa tal-ġnien kien hemm in-nixfa ta' El Niño tal-2010, l-invażjoni tal-bebbux ġgantesk Afrikan, is-serq tat-tagħmir taż-żamma tal-ġnien, il-qtugħ tal-elettriku, u kwistjonijiet finanzjarji oħra li naqqsu l-indukrar u l-ġestjoni tal-faċilitajiet. Skont il-persunal f'Awwissu 2019, l-ebda ilma ma daħal fil-pajpijiet tal-ġnien minn nofs Jannar 2019. Inħoloq pjan ta' volontorjat biex jinġab l-ilma personali u ssir irrigazzjoni manwali tal-pjanti.

Laguna tal-Venezwela

Il-Laguna tal-Venezwela hija l-ikbar korp tal-ilma fil-kampus, u għandha l-għamla tal-pajjiż li hija msemmija għalih. Sal-2018 ġie rrapportat li l-laguna kienet tilfet nofs l-ilma li kellha; il-galletti nattivi ta' Santa Cruz (Victoria amazonica), li kienu wesgħin 8 piedi u b'saħħithom tant li kienu jifilħu n-nies fuqhom, mietu. Laguni oħra fil-ġnien nixfu qoxqox.

Plaza Cubierta u Tierra de nadie

Il-Conjunto Central (Kumpless Ċentrali) tal-Belt Universitarja ta' Caracas tospita bosta binjiet akkademiċi, amministrattivi u soċjali, kif ukoll uħud mill-opri tal-arti l-iktar famużi tal-kampus.

Il-Plaza Cubierta hija spazju intern u estern iddisinjat bħala "mużew fil-beraħ", li jiġbor flimkien l-arti fl-ambjent u l-arkitettura fl-arti, u jitqies bħala waħda mill-iżjed opri artistiċi u kulturali fil-pajjiż. Tikkollega wkoll bosta binjiet differenti fil-Kumpless Ċentrali. Villanueva ried li l-Plaza Cubierta tkun il-qalba tal-kampus, iċ-ċentru fiżiku u kulturali, ispirat mis-swali u mill-pjazez ċentrali tal-bliet fl-Ewropa. Ġiet inawgurata bl-Awla Manja biswitha fit-2 ta' Marzu 1954.

Fost il-binjiet ikkollegati mal-Plaza Cubierta hemm: il-librerija prinċipali, l-uffiċċji tar-rettorat, iċ-Ċentru tal-Federazzjoni tal-Istudenti (l-unjoni tal-istudenti), l-Awla Manja, il-Paraninfo, u s-sala tal-kunċerti (Sala de Conciertos). Minnhom, u fost l-opri kollha ta' Villanueva, l-Awla Manja titqies bħala "l-ogħla eżempju ta' sinteżi". Il-Plaza Cubierta hija magħrufa għall-ħitan imtaqqbin tagħha, għas-sezzjonijiet tal-bejt miftuħa, u għal sensiela ta' rampi li jikkollegaw l-elementi, li jagħtuha sensazzjoni ta' għaqda. Fl-2013, ingħata bidu għal inċentiv ta' librerija miftuħa fil-kurituri msaqqfa tal-Plaza Cubierta, bħala proġett tal-arti u biex tiġi promossa l-kondiviżjoni tal-kotba u t-tgawdija tal-ispazji rikreattivi tal-kampus.

Il-Pjazza tar-Rettorat kienet maħsuba bħala parkeġġ għall-karozzi u nbniet fl-1952. Madankollu, wisq nies riedu jużawha u ġiet miżgħuda bil-karozzi, għaldaqstant l-aċċess ingħalaq għall-karozzi għall-ħabta ta' Frar 1958. Il-binja tar-rettorat tal-Belt Universitarja ta' Caracas fiha l-uffiċċji tal-ġestjoni tal-università u tal-istudenti, inkluż l-uffiċju tar-rettur attwali u ċ-Ċentru tal-Federazzjoni tal-Istudenti. Kien hemm ukoll uffiċċju postali għall-università li issa hija fergħa tal-Bank tal-Venezwela. Il-Pjazza tar-Rettorat fiha murales kbar u t-Torri tal-Arloġġ.

L-arti tal-Moderniżmu mhux biss hija rinomata storikament, iżda kienet tintuża għall-benefiċċju tal-propaganda fil-film Amerikan tal-1956 Assignment: Venezuela, bħala tentattiv biex il-ħaddiema taż-żejt jiġu mħeġġa jmorru joqogħdu f'Maracaibo. Il-protagonista Jim iżur il-Venezwela u jasal fil-kampus li kien għadu kemm inbena f'karozza importata, u jammira l-murales u l-istatwi. Fil-film huwa jasal f'dik li mbagħad saret il-Pjazza tar-Rettorat, meta kienet għadha tintuża bħala parkeġġ għall-karozzi.

Wara l-binjiet tal-Pjazza tar-Rettorat, ħiereġ mill-parti prinċipali tal-Plaza Cubierta, hemm il-Paraninfo. Dan huwa spazju żgħir tal-arti tal-ispettaklu, bi twieqi kbar tal-ħġieġ ikkulurit.

L-Awla Manja tinsab bejn l-elementi tal-pjazza prinċipali tal-Plaza Cubierta u l-binja tal-librerija prinċipali tal-università. Minn ġewwa s-sala titqies bħala waħda sinifikanti artistikament u arkitettonikament, speċjalment l-iżjed karatteristika notevoli tagħha, is-"sħab" akustiku ta' Alexander Calder, li jaqdu funzjonijiet estetiċi u prattiċi. Dawn taw kontribut għax-xjenza tal-akustika tal-ispazji interni. Minn barra, il-binja b'għamla ta' qoxra tal-baħar tal-konkos hija arkitettonikament sinifikanti wkoll. Ingħatat it-titlu tal-"iżjed awditorju importanti" fl-università. Id-direttur attwali tas-sala hija Trina Medina, u l-assistent direttur huwa Rosario Silva Prieto.

Lil hinn mill-Awla Manja hemm is-Sala tal-Kunċerti u l-Librerija Ċentrali. Id-daħla tas-Sala tal-Kunċerti tinsab fi ħdan kurituri msaqqfa li jikkollegaw l-ispazji, immarkati b'murales sofor kbar li huma preżenti wkoll fuq in-naħa ta' wara tas-Sala tal-Kunċerti, u huma viżibbli fit-Tierra de nadie. Il-librerija għandha disinn distint bil-madum aħmar fuq barra. Fuq il-ħajt tal-Lvant tagħha għandha tieqa kbira tal-ħġieġ ikkulurit iddisinjata minn Fernand Léger.

Bejn il-Plaza Cubierta u l-binjiet akkademiċi u l-faċilitajiet sportivi lejn il-Lvant hemm il-Pjazza ta' Jorge Rodríguez, magħrufa iktar bħala t-Tierra de nadie (litteralment "l-art ta' ħadd"). It-Tierra de nadie huwa spazju pubbliku u wieħed mill-ispazji ħodor fil-Belt Universitarja ta' Caracas. Ingħata dan l-isem għaliex ma huwa tal-ebda fakultà partikolari ta' madwaru.

Maciá Pintó tiddeskrivi d-disinn funzjonali u artistiku tal-Plaza Cubierta b'dan il-mod:^[6]

"Il-pjazza hija spazju ta' permanenza u ċirkolazzjoni li jofroq b'passaġġi msaqqfa u f'parkeġġi. Ġiet iddisinjata billi nżamm amment taċ-ċaqliq kontinwu u rikorrenti, u tinkorpora rotot differenti u sensiela ta' perspettivi, filwaqt li tikkollega l-punti fokali biex tiġbed l-attenzjoni u torjenta ċ-ċirkolazzjoni. L-arkitettura tal-pjazza fil-biċċa l-kbira hija bbażata fuq il-perċezzjoni viżiva, iżda t-tgawdija tagħha twassal għal esperjenza ta' sinteżi sensorja. Id-dawl u d-dell, il-kontorn u l-lewn, l-ispazju u ż-żmien jiġu ttrasformati fiċ-ċaqliq tal-ġisem ħaj, fiċ-ċklu tas-sigħat u tas-snin. Dawn l-elementi jikkontribwixxu għall-persistenza tal-mise-en-scène kontinwa tal-pjazza, għall-ħolqien u għaż-żarmar tagħha ta' kuljum". (traduzzjoni mhux uffiċjali).

Faċilitajiet sportivi

L-Istadium Olimpiku fl-università huwa wieħed mill-elementi tad-disinn li ssemma b'mod speċifiku mill-UNESCO. Primarjament huwa stadium tal-association football, u l-grawnd ewlieni tal-Caracas F.C.; jesa' kważi 24,000 ruħ bilqiegħda. Apparti l-grawnd tal-futbol, l-Istadium Olimpiku fih korsa ta' daqs sħiħ u spazji għall-avvenimenti atletiċi, inkluż korsi għall-qbiż u meded bir-ramel. L-istadium jospita wkoll il-logħob tar-rugby.

Il-Gymnasium Imsaqqaf huwa wkoll spazju pubbliku amministrat mill-università. Jinsab fit-tarf nett tat-Tramuntana tal-kampus universitarju, bl-eċċezzjoni tal-Ġnien Botaniku, u huwa magħruf għall-għamla tiegħu għas-saqaf stramb tiegħu. Fih ukoll murales ġgantesk, li jimmarka t-tarf tal-kampus qrib it-triq ta' veloċità għolja, b'figuri storiċi importanti tal-Venezwela.

L-Istadium Universitarju huwa stadium tal-baseball, qrib l-Istadium Olimpiku, huwa l-istadium ewlieni ta' żewġ timijiet u jesa' ftit iktar minn 25,000 ruħ.

Opri tal-arti

Diversi opri tal-arti li jinsabu fil-kampus kienu ġew prefabbrikati u kienu jeħtieġu xi aġġustamenti biex joqogħdu fiżikament jew estetikament. Uħud minn dawn l-opri tal-arti jinkludu l-Berger des nuages ta' Arp, L'Amphion ta' Laurens, il-Projection dynamique dans l'espace au 30° degré ta' Pevsner, u l-Maternidad ta' Lobo. Il-biċċa l-kbira tal-opri l-oħra ġew iddisinjati f'proċess mill-bogħod, b'konversazzjoni intensiva bejn l-artist u l-arkitett, iżda xi murales inħolqu fil-post, inkluż l-opri ta' Léger u ta' Vasarely. L-artisti internazzjonali li taw il-kontribut tagħhom għall-kampus jinkludu: Hans Arp u Sophie Taeuber-Arp, André Bloc, Alexander Calder, Wifredo Lam, Henri Laurens, Fernand Léger, Baltasar Lobo, Antoine Pevsner u Victor Vasarely. L-artisti Venezwelani involuti jinkludu: Miguel Arroyo, Armando Barrios, Omar Carreño, Carlos González Bogen, Pedro León Castro, Mateo Manaure, Francisco Narváez, Pascual Navarro, Alirio Oramas, Alejandro Otero, Héctor Poleo, Braulio Salazar, Jesús-Rafael Soto, Víctor Varela, Oswaldo Vigas u Lisbhet Mariela Ojeda D'Elía.

Sit ta' Wirt Dinji

Il-Belt Universitarja ta' Caracas ġiet iddeżinjata bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fis-sena 2000.^[1]

Il-valur universali straordinarju tas-sit ġie rrikonoxxut abbażi ta' żewġ kriterji tal-għażla tal-UNESCO: il-kriterju (i) "Rappreżentazzjoni ta' kapulavur frott il-kreattività tal-bniedem"; u l-kriterju (iv) "Eżempju straordinarju ta' tip ta' bini, ta' grupp ta' siti jew ta' pajsaġġ arkitettoniku jew teknoloġiku li joħroġ fid-dieher stadju/i sinifikanti fl-istorja tal-bniedem".^[1]

Ġiet iddeżinjata bħala sit kulturali peress li tqieset bħala kapulavur tal-arkitettura u tal-ippjanar urban ta' Villanueva, bħala eżempju straordinarju tal-arkitettura prattika u estetika, u bħala post eżemplari tal-movimenti bikrin tal-arti u tal-arkitettura tas-seklu 20, li joħroġ fid-dieher l-ideali tagħhom.

Referenzi

^ ^a ^b ^ċ ^d "University City of Caracas - UNESCO". whc.unesco.org. Miġbur 2025-01-09.
^ Sennott, Stephen (2004). Encyclopedia of 20th century architecture. New York: Fitzroy Dearborn. p. 267. ISBN 1-57958-243-5. OCLC 52688206.
^ "Ciudad Universitaria de Caracas". Ciudad Universitaria de Caracas (bl-Ingliż). Miġbur 2025-01-09.
^ Negrón, Marco; Pintó, Maciá (2008). Jiménez, Ariel (ed.). Alfredo Boulton and His Contemporaries: Critical Dialogues in Venezuelan Art, 1912–1974. Translated by Kristina Cordero and Catalina Ocampo. Museum of Modern Art. pp. 55–60, 350–365. ISBN 9780870707100.
^ Carranza, Luis E.; Lara, Fernando Luiz (2015). Modern Architecture in Latin America: Art. Austin, TX: University of Texas at Austin. ISBN 978-0292762978. OCLC 900709741.
^ Maciá Pintó, "Carlos Raúl Villanueva: The Synthesis with Venezuela", Alfredo Boulton and His Contemporaries: Critical Dialogues in Venezuelan Art, 2008.

[:0-1] ċ ^d "University City of Caracas - UNESCO". whc.unesco.org. Miġbur 2025-01-09.

[2] Sennott, Stephen (2004). Encyclopedia of 20th century architecture. New York: Fitzroy Dearborn. p. 267. ISBN 1-57958-243-5. OCLC 52688206.

[3] "Ciudad Universitaria de Caracas". Ciudad Universitaria de Caracas (bl-Ingliż). Miġbur 2025-01-09.

[4] Negrón, Marco; Pintó, Maciá (2008). Jiménez, Ariel (ed.). Alfredo Boulton and His Contemporaries: Critical Dialogues in Venezuelan Art, 1912–1974. Translated by Kristina Cordero and Catalina Ocampo. Museum of Modern Art. pp. 55–60, 350–365. ISBN 9780870707100.

[5] Carranza, Luis E.; Lara, Fernando Luiz (2015). Modern Architecture in Latin America: Art. Austin, TX: University of Texas at Austin. ISBN 978-0292762978. OCLC 900709741.

[6] Maciá Pintó, "Carlos Raúl Villanueva: The Synthesis with Venezuela", Alfredo Boulton and His Contemporaries: Critical Dialogues in Venezuelan Art, 2008.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]