Balaban (strument)
Balaban, jew balaman [1] (Ażerbajġan: Balaban) huwa berfla ċilindrika, strument tar-riħ qasba doppja ta’ madwar 35 ċentimetri (14) bi tmien toqbiet tas-swaba’ u b’toqba waħda tas-saba’ l-kbir. Il-Balaban, wieħed mill-istrumenti tar-riħ antiki, jindaqq fl-irkejjen kollha tal-Azerbajġan. Dan l-istrument jindaqq primarjament fl-Azerbajġan.
Balaban jista’ jkun magħmul mill-injam taċ-ċawsli jew injam iebes ieħor, bħall-ġewż. Il-toqba tal-istrument hija madwar 1.5 ċentimetru (0.59 pulzieri) fid-dijametru. Il-qasba doppja hija magħmula minn tubu wieħed ta’ kannamiela madwar sitt cm twila u ppressata ċatta f'tarf wieħed. Id-daqqaq juża l-arja maħżuna fil-ħaddejh biex jibqa' idoqq il-Balaban filwaqt li jieħu l-arja fil-pulmun tiegħu. Din it-teknika ta’ nifs “ċirkolari” tintuża b’mod komuni mal-istrumenti kollha ta' qasba doppja u fil-Lvant Nofsani.
Struttura
[immodifika | immodifika s-sors]Balaban, li ħafna drabi jissejjaħ ukoll yasti (ċatti) Balaban għal biċċa tal-ħalq ċatta u ħoss artab, huwa magħmul minn zokk mis-siġar tal-berquq u qasab. Il-ġisem għandu 8 toqbiet fuq il-wiċċ u 1 fuq wara f’nofs l'ewwel u t-tieni toqba (il-ħoss) fuq il-wiċċ.[2] Dan jikkonsisti f’zokk, qasba, regolatur, u kappa.
It-toqob magħmula fuq iz-zokk huma kklassifikati kif ġej:[3]
Ton tal-ħoss - sas pardasi | Funzjon | # 1 - l-ewwel ton ta’ bash parda |
# 4 - ton ewlieni - Shah Parda | ||
# 6 - ton miftuħ - achyg parda | ||
# 8 - ton ta’ isfel - ayag parda | ||
ton ta' wara - arkha parda | ||
Tonal | # 2 - ton ta' segah - segah pardasi (1) | |
# 5 - ton ta' segah - segah pardasi (2) | ||
# 7 - Ton ta' mahur - mahur pardasi | ||
Akustiku | it-ton tal-qiegħ tal-bilanċ - nizam pardasi |
Użu
[immodifika | immodifika s-sors]F’okkażjonijiet solenni bħal żwieġ u ċerimonji tal-vaganzi, mużiċist tal-balaban huwa akkumpanjat minn perkussjonist. Grupp mużikali tradizzjonali tal-Azeri li jikkonsisti f'żewġ mużiċisti tal-balaban u perkussjonist jissejjaħ balabanchilar dastasi. L-għażla qasira tal- mugham tal-Ażerbajġani li tindaqq fil-balaban, l-istrument tar-riħ nazzjonali ġie inkluż fuq ir-Rekord tad-Deheb Voyager, mehmuż mal-vettura spazjali Voyager bħala dak li jirrappreżenta mużika dinjija, inkluż fost ħafna kisbiet kulturali tal-umanità. [4] Kien ukoll użat fil-kanzunetti pastorali u fil-mużika tal-funeral. Skond Huseyngulu Sarabski, il-kaċċaturi kellhom il-balaban biex jattiraw is-summien. Ċerti tipi ta' balaban jintużaw ukoll fil-mużika ashik. [5]
Legat
[immodifika | immodifika s-sors]Ir-rekordjar tal-kanzunetta bil-balaban ta' Kamil Jalilov kienet inkluża fuq ir-Rekord tad-Deheb Voyager, mehmuża mal-vettura spazjali Voyager bħala dik li tirrappreżenta lil Mugham, l-unika kanzunetta Ażerbajġana inkluża fost ħafna kisbiet kulturali tal-umanità.[6][7]
Gallerija
[immodifika | immodifika s-sors]-
Ashuq jdoqq balaban f'Baku
-
Strumenti mużikali Ażerbajġani (inklużi balaban) fuq it-timbru ta' l- USSR, 1990
Rabtiet esterni
[immodifika | immodifika s-sors]- Ch. Albright . BĀLĀBĀN . Iranika.
- Balaban, Duduk u Mey (video)
Referenzi
[immodifika | immodifika s-sors]- ^ Музыкальная энциклопедия. Баламан. Под ред. Ю. В. Келдыш. Т 1. А — М.: Советская энциклопедия, 1973.
- ^ "The Music Of Azerbaijan". A World,s Heritage Of Native Music
- ^ Sounds of the Balaban by Saadat Abdullayeva
- ^ A World,s Heritage Of Native Music
- ^ Charming Sounds of the Balaban by Saadat Abdullayeva
- ^ ustadı Babaxan Əmirovun dedikləri)". mediaforum.az (in Azerbaijani). Archived
- ^ Music Selected for Voyager Spacecraft