Renju (bijoloġija)

Minn Wikipedija, l-enċiklopedija l-ħielsa
Il-livelli varji tas-sistema ta' klassifikazzjoni xjentifika.SpeċiĠeneruFamiljaOrdniKlassiFajlumRenjuDominjuĦajja
Il-livelli varji tas-sistema ta' klassifikazzjoni xjentifika.

Kabbar
Il-ġerarkija tal-ikbar tmien gradi tassonomiċi tal-klassifikazzjoni xjentifika.

Fil-bijoloġija, renju huwa takson li qiegħed fil-quċċata (jew kważi) tal-iskema fil-klassifikazzjoni xjentifika tal-organiżmi (għax fl-iskemi moderni, id-dominju qiegħed jiġi wżat bħala l-ogħla taksa). Ir-renji jinqasmu fi gruppi iżgħar, l-hekk imsejħa fajlum (fiż-żooloġija) jew diviżjoni (fil-botanika), għalkemm qabel dan, renju jista' jinqasam f'sottorenju, f'fergħa jew f'infrarenju, biss dawn m'humiex livelli obbligatorji.

Carolus Linnaeus fl-ewwel pubblikazzjoni tas-Systema Naturae fl-1735, kellu skema ta' klassifikazzjoni b'żewġ Renji ta' organiżmi ħajjin, Animalia għal annimali u Vegetabilia għal pjanti (Linnaeus inkluda wkoll il-minerali, fir-renju Mineralia). Barra minn hekk, Linnaeus qasam ir-renju fi klassijiet u dawn tal-aħħar ġew miġbura f'fajla għal annimali u f'diviżjonijiet għal pjanti.

Skemi ta' klassifikazzjonijiet użati matul iż-żminijiet[immodifika | immodifika s-sors]

Linnaeus
1735
2 renji
Haeckel
1866
3 renji
Chatton
1937
2 imperi
Copeland
1956
4 renji
Whittaker
1969
5 renji
Woese et al.
1977
6 renji
Woese et al.
1990
3 dominji
(ma kienux inklużi) Protista Prokaryota Monera Monera Eubacteria Bacteria
Archaebacteria Archaea
Eukaryota Protoctista Protista Protista Eukarya
Vegetabilia Plantae Fungi Fungi
Plantae Plantae Plantae
Animalia Animalia Animalia Animalia Animalia

Kun af li l-ekwivalenzi f'din it-tabella mhumiex eżatti. Pereżempju, Haeckel poġġa lill-algi ħomor (fil-klassifika ta' Haeckel Florideae u fil-klassifiki moderni Florideophyceae) u l-algi blu-ħodor (fil-klassifika ta' Haeckel Archephyta u fil-klassifiki moderni Cyanobacteria) fir-renju Plantae, filwaqt li fl-iskemi ta' klassifika moderna huma kkunsidrati bħala membri tar-renji Protista u Bacteria rispettivament. Madanakollu, għalkemm hemm xi nuqqasijiet fl-ekwivalenzi, din hija tabella semplifikata utli xorta waħda.

Ħoloq esterni[immodifika | immodifika s-sors]